T(iyaan)
R(sep)
N(an)
C(liff)
S(investigator)


*                                 Altiyaan 9
*Age 2;7.8
*No of utterances: 179
*MLU: 2.40



*S9-1
C a katkowin kawesaj?
 %mor a katkowin kawesaj?
 %eng
T nkinik.
 = kinkowinik.
 %mor *k-in/kowin-ik.
 %eng
 %spa
T i:i:.
N Tian cha'h pares Tian cha'.
 %mor Tian cha'h pares Tian cha'.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
N a utz kawiloh cha'.
 %mor a utz k-0-aw/il-oh /cha'.
 %eng
C a utz?
 %mor a utz?
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C a katetz'an ruk'?
 %mor a k-at/etz'an r-uk'?
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C a utz awach al tian.
 %mor a utz awach al tian.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C a utz awach'.
 %mor a utz awach'.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C jachinoq lare'.
 %mor jachinoq lare'.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C kach'ob' uwach lare'.
 %mor kach'ob' uwach lare'.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C kinch'ob' taj kacha'.
 %mor kinch'ob' taj k-at/cha'.
 %eng
T ch'oh taj.
 = kinch'ob' taj.
 %mor *k-0-*in/ch'ob' ta-j.
 %eng
 %spa
N di chah, mareh taj kacha'.
 %mor di /cha, ma are taj k-at/cha'.
 %eng
T areh taj.
 = mareh taj.
 %mor *ma are ta-j.
 %eng
 %spa
*S9-2
T ku' uy.
 = ku' uy.
 %mor ku' uy.
 %eng
 %spa
C awe: at?
 %mor awe: at?
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C awe: at.
 %mor awe: at.
 %eng
T wech tin.
 = ma wech ta in.
 %mor *ma w-e-ch ta in.
 %eng
 %spa
C ja.
 %mor ja.
 %eng
T re: watz.
 = re: watz.
 %mor r-e w-atz.
 %eng
 %spa
C re:ch le watz.
 %mor re:ch le watz.
 %eng
T re: watz.
 = re: watz.
 %mor r-e w-atz.
 %eng
 %spa
P jas lub'i' lawatz?
 %mor jas lub'i' lawatz?
 %eng
T in.
 = in.
 %mor in.
 %eng
 %spa
S se:p kach'ah.
 %mor sep k-at/ch'a.
 %eng
T se:p eh.
 = se:p eh.
 %mor sep eh.
 %eng
 %spa
C n k'o: ta amuyek.
 %mor n k'o: ta amuyek.
 %eng
N k'o: taj kacha'.
 %mor k'o: taj kacha'.
 %eng
T k'ili:k.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C jawi: k'o: wi:'.
 %mor jawi: /k'o: wi:'.
 %eng
T kixo:n.
 = kaxo:n.
 %mor kaxo:n.
 %eng
 %spa
T n war sep.
 = kawar le: taro'y.
 %mor *k-0/war *le: taro'y.
 %eng
 %spa
T war to'y.
 = kawar le: taro'y.
 %mor *k-0/war *le: taro'y.
 %eng
 %spa
S war tz'ikin kalcha'.
 %mor *k-0/war *le: tz'ikin k-at/cha'.
 %eng
T chikin.
 = tz'ikin.
 %mor tz'ikin.
 %eng
 %spa
C jawi: k'o: wi:?
 %mor jawi: k'o: wi:?
 %eng
T o ta chilij.
 = n k'o: ta chirij.
 %mor *n /k'o: ta chi-r-ij.
 %eng
 %spa
C jachin ajchaq'e.
 %mor jachin aj-chaq'e.
 %eng
T re:ch li se:p.
 = re:ch lal sep.
 %mor r-e-ch le: *al sep.
 %eng
 %spa
*S9-3
S re: ci's kacha'.
 %mor r-e *le: *a ci's k-at/cha'.
 %eng
T re: ci's.
 = re: la ci's.
 %mor r-e *le: *a ci's.
 %eng
 %spa
S rachajil che: la ci's cha'.
 %mor r-achajil che le: a ci's /cha'.
 %eng
C jachin a cis'.
 %mor jachin a cis'.
 %eng
T e:k.
 = x'e:k.
 %mor *x-0/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
N di: cha'.
 %mor di: /cha'.
 %eng
T rechaji:l.
 = rachaji:l.
 %mor r-achajil.
 %eng
 %spa
C jachin xu'an le: rach'yaq?
 %mor jachin xu'an le: rach'yaq?
 %eng
T le:ch taj.
 = 
 %mor 
 %eng
 %spa
T le:ch taj.
 = ma re:ch taj.
 %mor *ma r-e-ch ta-j.
 %eng
 %spa
T q'eb'al chi: cha'.
 = q'eb'al chik cha'.
 %mor q'e-b'al chi-k /cha'.
 %eng
 %spa
T i'j.
 = q'i:j.
 %mor q'i:j.
 %eng
 %spa
T rik ah no' no'.
 = rik ah no' no'.
 %mor rik ah no' no'.
 %eng
 %spa
C jas uwach le: jun e'.
 %mor jas uwach le: jun e'.
 %eng
T jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C jas uwach le: jun e'.
 %mor jas uwach le: jun e'.
 %eng
C le: jun k'o: chupam le: rij.
 %mor le: jun k'o: chupam le: rij.
 %eng
C le: naj kuenta le:'.
 %mor le: naj kuenta le:'.
 %eng
T nla:q uj.
 = qala:q uj.
 %mor *qa-laq uj.
 %eng
 %spa
T m ek e.
 = m ek e.
 %mor *x-0/b'e:-ik e'.
 %eng
 %spa
T la:q e'.
 = qala:q.
 %mor *qa-laq e'.
 %eng
 %spa
N tzaqik kacha' tzaqik kachah.
 %mor tzaqik kacha' tzaqik kachah.
 %eng
T tzqik in e'.
 = xtzaqik e'.
 %mor *x-0/tzaq-ik e'.
 %eng
 %spa
S i naj taq qa wi:ch'.
 %mor i naj taq qa wi:ch'.
 %eng
T ni:m e:', mim e:'.
 = ni:m e:', mim e:'.
 %mor ni:m e:', mim e:'.
 %eng
 %spa
S kuwarta chi k'ut e'.
 %mor kuwarta chi k'u-t e'.
 %eng
T we:rta.
 = kuwarta.
 %mor kuwarta.
 %eng
 %spa
*S9-4
S le: cha'.
 %mor le: /cha'.
 %eng
T chi:ch'.
 = ch'i:ch'.
 %mor ch'i:ch'.
 %eng
 %spa
S naj pich'.
 %mor naj pich'.
 %eng
T pich' a rich'.     ***
 = pich' eri:' chah.
 %mor pich' e ri:' /cha.
 %eng
 %spa 
T pich' e piri:ch'.
C jas uwache pich'?
 %mor jas uwache pich'?
 %eng
T pirrich'.
 = pirrich'.
 %mor pirrich'.
 %eng
 %spa
N piri:ch'.
 %mor piri:ch'.
 %eng
T ru:q e: li'.
 = ru:q e: ri'.
 %mor r-uq e: ri'.
 %eng
 %spa
T ah no' yak'.
 = ak'.
 %mor ak'.
 %eng
 %spa
Y ak' u:j.
 = qak' u:j.
 %mor *q-ak' u:j.
 %eng
S weqaj waqaj waqaj.
 %mor *ch-0-aw/eqa-j.
 %eng
T qaj at.
 = chawe:qaj at.
 %mor *ch-0-*aw/eqa-j at.
 %eng
 %spa
T qaj se:p.
 = chawe:qaj al sep.
 %mor *ch-0-*aw/eqa-j *al sep.
 %eng
 %spa
T i' u: noh.
 = i' u: noh.
 %mor
 %eng
 %spa
T la:q.
 = la:q.
 %mor la:q.
 %eng
 %spa
C jas upatan le: juni'.
 %mor jas upatan le: juni'.
 %eng
T jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C jas upatan le: juni' le: naj kuento ri:'?
 %mor jas upatan le: juni' le: naj kuento ri:'?
 %eng
T tz'b'a'l.
 = etz'ab'a'l.
 %mor /etz'an-b'al.
 %eng
 %spa
S o tu' kara:j chah u:' chih.
 %mor /k'o: tu' k-0-r/aj /cha u:' /chi.
 %eng
T chu kara:j.
 = o tu karaj.
 %mor /*k'o: tu k-0-r/aj.
 %eng
 %spa
T chukara:k awetz'ab'a'l.
 = k'o: tu kara:j awetz'ab'al. 
 %mor /*k'o: tu k-0-r/a:-!ik aw/etz'an-b'al. 
 %eng
 %spa
T ay e: pa'ch.
 = ay le: xpa:ch'ik.
 %mor ay le: *x-0/pach'-PASS1-ik.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor k'o: taj.
 %eng
T le:' eh.
 = le:' eh.
 %mor le: eh.
 %eng
 %spa
*S9-5
C k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
T uy, je'h.
 = uy, je'h.
 %mor uy, je'h.
 %eng
 %spa
C n k'u la:xib'al?
 %mor n k'u la:xib'al?
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C n k'u la la:xib'al?
 %mor n k'u la la:xib'al?
 %eng
T k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
C k'o: taj?
 %mor k'o: taj?
 %eng
T k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
S naj ruq cha'.
 %mor naj r-uq /cha'.
 %eng
T na ruq cha'ch.
 = naj ruq cha'.
 %mor naj r-uq /cha'.
 %eng
 %spa
T oh tzaqik.
 = xtzaqik.
 %mor *x-0/tzaq-ik.
 %eng
 %spa
S oy tilik cha'.
 = tak'alik cha'.
 %mor /tak'-al-ik /cha'.
 %eng
T tilik cha'.
 = tilik cha'.
 %mor /*tak'-al-ik /cha'.
 %eng
 %spa
C awe: at?
 %mor aw-e: at?
 %eng
T we:chi taj.
 = ma we:ch taj.
 %mor *ma w-e-ch ta-j.
 %eng
 %spa
T re:' se:'p.
 = re: al sep.
 %mor r-e al sep.
 %eng
 %spa
C re:ch al Sep.
 %mor re:ch al Sep.
 %eng
T m, tin e jun e se:'p e'.
 = katin e jun al sep e.
 %mor *k-0/atin e jun *al sep e.
 %eng
 %spa
S no', le: naj loch', katinik.
 %mor no', le: naj loch', k-0/atin-ik.
 %eng
T atinik sep cha'.
 = katinik, al sep chah.
 %mor *k-0/atin-ik, *al sep /cha.
 %eng
 %spa
T q'a ta q'a:q'.
 = n k'o: ta q'aq'.
 %mor *n /k'o: ta q'aq'.
 %eng
 %spa
T jun e:'.
 = jun e:'.
 %mor jun e:'.
 %eng
 %spa
S eh k'o: inaj loch'.
 %mor eh /k'o: inaj loch'.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
S chelik e'.
 = xelik e.
 %mor x-0/el-ik e.
 %eng
*S9-6
T chelik e'.
 = chelik e'.
 %mor x-0/el-ik e'.
 %eng
 %spa
S e:e, nuwuj cha', qanah.
 %mor e:e, nu-wuj /cha', /qana.
 %eng
C jawi: k'o: wi: al Tian? Tian k'o:lik.
 %mor jawi: k'o: wi: al Tian? Tian k'o:lik.
 %eng
T qitaj ne:' wu:j in.
 = n k'o: ta ne nuwu:j in.
 %mor *n /k'o: ta-!j ne *nu-wuj in.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor k'o: taj.
 %eng
T k'ilik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
T wu:j in e'.
 = le: nuwu:j in e'.
 %mor *le: *nu-wuj in e'.
 %eng
 %spa
C jachinoq lare', jachinoq lare'?
 %mor jachinoq lare', jachinoq lare'?
 %eng
T nan in, nan.
 = nunan in.
 %mor *nu-nan in.
 %eng
 %spa
C jas tajin ku'anoh?
 %mor jas tajin ku'anoh?
 %eng
N di chah.
 %mor di chah.
 %eng
C jas tajin ku'anoh.
 %mor jas tajin ku'anoh.
 %eng
T kem.
 = kem.
 %mor kem.
 %eng
 %spa
C ku'an akem.
 %mor ku'an akem.
 %eng
T an, an, ah kem.
 = ku'an akem.
 %mor *k-0-*u/b'an a-kem.
 %eng
 %spa
S che, pela mu's, kape ta chik.
 %mor che, pela mu's, k-0/pet ta chi-k.
 %eng
T pela mu's, pe ta chik.
 = jasche ma katpe ta chik.
 %mor *jasche *ma *k-*at/pet ta chi-k.
 %eng
 %spa
R jasche ma katpe ta chik chih?
 %mor jasche ma k-at/pe ta chi-k /chi?
 %eng
T le: je ta je: chah.
 = le: jah le:', le: naje taje' cha'.
 %mor le: jah *le:', *le: naj e taj e' /cha'.
 %eng
 %spa
P Tian.
 %mor Tian.
 %eng
T oy e:k.
 = x'ek.
 %mor *x-0/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
S k'o: inaj jun i'.
 %mor /k'o: inaj jun i'.
 %eng
T jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C a we:ch at?
 %mor a we:ch at?
 %eng
*S9-7
T we:ch e taj.
 = ma we:ch taj.
 %mor *ma w-e-ch ta-j.
 %eng
 %spa
C jachin ajchoq'e?
 %mor jachin ajchoq'e?
 %eng
T we:ch in.
 = we:ch in.
 %mor w-e-ch in.
 %eng
 %spa
C we:ch at? awe:ch at?
 %mor we:ch at? awe:ch at?
 %eng
T we:ch taj.
 = ma we:ch taj.
 %mor *ma w-e-ch ta-j.
 %eng
 %spa
T le: jun.
 = le: jun.
 %mor le: jun.
 %eng
 %spa
S Tian, kelaq'aje cha'.
 %mor Tian, *k-0-k/elaq'a-j e /cha'.
 %eng
T kelaqaj cha'.
 = kelaq'aj cha'.
 %mor *k-0-k/elaq'a-j /cha'.
 %eng
 %spa
T al cha'.
 = al cha'.
 %mor al /cha'.
 %eng
 %spa
T al se:'p cha'.
 = al Sep cha'.
 %mor al sep /cha'.
 %eng
 %spa
C jachin al chaq al Sep?
 %mor jachin al chaq al Sep?
 %eng
T chaq' taj.
 = inchaq' taj.
 %mor *in-chaq' ta-j.
 %eng
 %spa
T sep, al se:'p.
 = al Sep.
 %mor al sep.
 %eng
 %spa
C lare'.
 %mor lare'.
 %eng
T re: uj.
 = qe: uj.
 %mor #q-e uj.
 %eng
 %spa
S naj wich' lo:ch'.
 %mor naj wich' lo:ch'.
 %eng
T wich' lo:ch'.
 = naj wich' lo:ch'.
 %mor naj wich' lo:ch'.
 %eng
 %spa
T kulik na'ah.
 = kula: nah.
 %mor /kul-#a nah.
 %eng
 %spa
T k'ale: luk'.
 = kate ruk'.
 %mor k-at/b'e: r-uk'.
 %eng
 %spa
S naj ala's chik chah.
 %mor naj ala's chi-k /cha.
 %eng
T n ala's chi cha'.
 = jun ala's chik chah.
 %mor jun ala's chi-k /cha.
 %eng
 %spa
T ch'ane'l.
 = ch'ana'l.
 %mor /ch'an-a'l.
 %eng
 %spa
T jun in.
 = jun in.
 %mor jun in.
 %eng
 %spa
T jun duq.
 = jun ruq.
 %mor jun r-uq.
 %eng
 %spa
S naj wich' ulo:ch' jun teqin chi'h.
 %mor naj wich' u-loch' jun /teqin /chi'.
 %eng
*S9-8
T qin chi.
 = jun teqin chi'l.
 %mor jun /teqin /chi'.
 %eng
 %spa
T wich' e lo:ch'.
 = wich' e lo:ch'.
 %mor wich' e loch'.
 %eng
 %spa
T an taj.
 = m ka'an taj.
 %mor *m *k-0-*a/b'an ta-j.
 %eng
 %spa
C jasche'?
 %mor jasche'?
 %eng
C we:ch in.
 %mor we:ch in.
 %eng
C warik cha'h.
 = kawarik cha.
 %mor kawarik cha.
 %eng
C k'o: pa ch'a:t.
 %mor k'o: pa ch'a:t.
 %eng
C ya xwarik.
 %mor ya xwarik.
 %eng
T k'o: ta pa ch'a:t.
 = k'o: ta pa ch'a:t.
 %mor /k'o: ta pa ch':at.
 %eng
 %spa
C tajin kawarik.
 %mor tajin kawarik.
 %eng
C ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
C nu wi:'.
 %mor nu wi:'.
 %eng
C jawi: k'o:win le: lo:ch?
 %mor jawi: k'o:win le: lo:ch?
 %eng
T le:.
 = le:.
 %mor le:.
 %eng
 %spa
S k'o: tu wareh.
 %mor /k'o: ta u-wareh.
 %eng
T k'o: tu wareh.
 = k'o: tu wareh.
 %mor /k'o: ta u-wareh.
 %eng
 %spa
C we:ch in.
 %mor we:ch in.
 %eng
T we:ch in.
 = we:ch in.
 %mor w-e-ch in.
 %eng
 %spa
C a we:ch at?
 %mor a we:ch at?
 %eng
T m? kech e taj.
 = ma we:ch taj.
 %mor *ma w-e-ch ta-j.
 %eng
 %spa
T we:ch at.
 = awe:ch at.
 %mor aw-e-ch at.
 %eng
 %spa
C jachin ajchoq'e?
 %mor jachin ajchoq'e?
 %eng
T we:ch at.
 = awe:ch at.
 %mor aw-e-ch at.
 %eng
 %spa
S we:ch.
 %mor w-e-ch.
 %eng
T we:ch taj.
 = we:ch taj.
 %mor w-e-ch ta-j.
 %eng
 %spa
T le:'.
 = le:'.
 %mor le:.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor k'o: taj.
 %eng
*S9-9
C xpe ruk' e: gor.
 %mor xpe ruk' e: gor.
 %eng
T k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
S warik cha.
 = xwarik cha.
 %mor *x-0/war-ik /cha.
 %eng
T warik.
 = xwarik.
 %mor *x-0/war-ik.
 %eng
 %spa
T ay, le: jun chah.
 = ay, le: jun chah.
 %mor ay, le: jun /cha.
 %eng
 %spa
T war ter jun chah.
 = ma kawar ta le: jun chah.
 %mor *ma *k-0/war ta *le: jun /cha.
 %eng
 %spa
S no', ya le: jun waral i' chah.
 = chaya le: jun waral i' chah.
 %mor *ch-0-*a/ya' le: jun waral i' /cha.
 %eng
S waral i' chah.
 %mor waral i' /cha.
 %eng
T ja:ch?
 = jas uwach?
 %mor jas *u-wach?
 %eng
 %spa
*xk'is lunab'e uwach le cinta S-9.
*S9-10
C kawaj?, kawaj?
 %mor kawaj?, kawaj?
 %eng
S le:'.
 %mor le:'.
 %eng
T intij wah.
 = kintij wah.
 %mor *k-0-in/tij wah.
 %eng
 %spa
S puch.
 %mor pu-ch.
 %eng
T puch.
 = puch.
 %mor pu-ch.
 %eng
 %spa
S puch muye:k.
 %mor pu-ch muye'k.
 %eng
T puch muye:k.
 = puch muye:k.
 %mor pu-ch muye'k.
 %eng
 %spa
T oy pich muye:k.
 = wich' muye:k.
 %mor wich' muye'k.
 %eng
 %spa
T k'o:lik jun.
 = k'o: le: jun.
 %mor /k'o:-!l-!ik *le: jun.
 %eng
 %spa
C kape le: su'tz'.
 %mor kape le: su'tz'.
 %eng
T k'o: taj su'tz'.
 = n k'o: ta le: su'tz.
 %mor *n /k'o: ta-!j *le: su'tz.
 %eng
 %spa ta:t.
C jawi: ka'e wih?
 %mor jawi: ka'e wih?
 %eng
S b'a', pe chi jun ixoq cha'h.
 = xpe chi jun ixoq chah.
 %mor *x-0/pet chi jun ixoq /chah.
 %eng
T ju xoq cha'h.
 = jun ixoq chah.
 %mor jun ixoq /cha.
 %eng
 %spa
C jawi: k'o: wi:?
 %mor jawi: k'o: wi:?
 %eng
T le:' xoq e'.
 = le: ixoq e.
 %mor le: ixoq e.
 %eng
 %spa
C ixoq k'ut.
 %mor ixoq k'ut.
 %eng
T xil e: jun.
 = xil le: jun.
 %mor x-0/il-PASS1 le: jun.
 %eng
 %spa
S le: yak' kacha' al Tian.
 %mor le: yak' k-at/cha' al tian.
 %eng
N di chah katxojow pa le: nimaq'i:j cha'.
 %mor di chah katxojow pa le: nimaq'i:j cha'.
 %eng
T ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
C k'o: le: naj chacha:l jelale'.
 %mor k'o: le: naj chacha:l jelale'.
 %eng
C je le: le: le: cha'.
 = je la le:' cha'.
 %mor je le: le: le: cha'.
 %eng
C jawi: wi:?
 %mor jawi: wi:?
 %eng
N anik kacha'.
 %mor anik kacha'.
 %eng
T ani:k.
 = xanik.
 %mor *x-0/b'an-PASS1-ik.
 %eng
 %spa
*S9-11
C k'a maja'.
 %mor k'a maja'.
 %eng
T maja'.
 = maja'.
 %mor maja'.
 %eng
 %spa
N majah.
 %mor majah.
 %eng
C le' k'o:lik e.
 %mor le' k'o:lik e.
 %eng
T le:', chacha:l le:'.
 = le:', chacha:l le:'.
 %mor le:', chacha:l le:'.
 %eng
 %spa
T uch i taj e: chacha:l le:'.
 = ma utz taj le: chachal le:'.
 %mor *ma utz ta-j le: chachal le:'.
 %eng
 %spa
C jas xu'an achacha:l?
 %mor jas xu'an achacha:l?
 %eng
T ach? jas awach?
 = ach? jas awach?
 %mor ach? jas a-wach?
 %eng
 %spa
T e: chik chah.
 = x'e chik' chah.
 %mor *x-0/b'e: chi-k /cha.
 %eng
 %spa
T nan e' e: wuj e'.
 = nan, le: wuj e:'.
 %mor nan, le: wuj e:'.
 %eng
 %spa
T laq e nan e:', laq e', le:'.
 = laq e nan e:', laq e', le:'.
 %mor laq e nan e:', laq e', le:'.
 %eng
 %spa
T rik cha'h.
 = kawarik chah.
 %mor *k-0/war-ik /cha.
 %eng
 %spa
T rik cha'h.
 = kawarik chah.
 %mor *k-0/war-ik /cha.
 %eng
 %spa
P ixkeb' kixwarik.
 %mor ixkeb' kixwarik.
 %eng
C katkowinik?
 %mor katkowinik?
 %eng
T kin taj.
 = ma kinkowin taj.
 %mor *ma k-in/*kowin ta-j.
 %eng
 %spa
T ah noh utz taj.
 = no utz taj.
 %mor no utz ta-j.
 %eng
 %spa
C jascheh?
 %mor jascheh?
 %eng
T utz taj.
 = utz taj.
 %mor utz ta-j.
 %eng
 %spa
C jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
T le: cha', tzaqik.
 = xtzaqik.
 %mor le: /cha *x-0/tzaq-ik.
 %eng
 %spa
C le:'.
 %mor le:'.
 %eng
T li:k chah.
 = k'o: lik chah.
 %mor /*k'o:-l-ik /cha.
 %eng
 %spa
T ch'a:ch i: choch cho:ch chah.
 = racho:ch chah.
 %mor *r-achoch /cha.
 %eng
 %spa
T ah noh le:'.
 = ah noh le:'.
 %mor ah noh le:'.
 %eng
 %spa
C le' k'o: uq'ab'.
 %mor le' /k'o: u-q'ab'.
 %eng
C jas uwach.
 %mor jas uwach.
 %eng
T le:n.
 = le:.
 %mor le:.
 %eng
 %spa
*S9-12
T k'o: qab' e'.
 = k'o: qab' e'.
 %mor /k'o: *u-q'ab' e'.
 %eng
 %spa
T cho ke keb' cha'h, chok e: keb' cha'.
 = kisok le keb' cha'h.
 %mor *ki-sok le: keb' /cha'.
 %eng
 %spa
T le:' che' q'ab' cha'h.
 = le:' che' q'ab' cha'h.
 %mor le:' che' q'ab' /cha'.
 %eng
 %spa
T a ut e'.
 = la k'ut e'.
 %mor la k'u-t e'.
 %eng
 %spa
C jas uwach k'o: pa le: naj te'l.
 %mor jas uwach k'o: pa le: naj te'l.
 %eng
T le:'.
 = le:'.
 %mor le:'.
 %eng
 %spa
C le:'.
 %mor le:'.
 %eng
T le:'.
 = le:'.
 %mor le:'.
 %eng
 %spa
C k'o: lu chi'.
 %mor /k'o: le: u-chi'.
 %eng
T le:' le:'.
 = le:' le:'.
 %mor le:' le:'.
 %eng
 %spa
C kataki'ik.
 %mor *k-0/tak-e'-ik.
 %eng
T taqik.
 = take'ik.
 %mor *k-0/tak-*e'-ik.
 %eng
 %spa
P jas ub'i' la muye:k?
 %mor jas u-b'i' le: a-muye'k?
 %eng
T ah nwal in.
 = le wal in.
 %mor *le: w-al in.
 %eng
 %spa
P al Tian jas ub'i'.
 %mor al Tian jas u-b'i'.
 %eng
T muye'k.
 = muye'k.
 %mor muye'k.
 %eng
 %spa
P Tian jas ub'i'.
 %mor Tian jas u-b'i'.
 %eng
T jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jas ub'i?
 %mor jas u-b'i?
 %eng
T raqan.
 = raqan.
 %mor r-aqan.
 %eng
 %spa
C raqan ub'i'.
 %mor r-aqan u-b'i'.
 %eng
T le:'.
 = le:'.
 %mor le:'.
 %eng
 %spa
C raqan ub'i'.
 %mor r-aqan u-b'i'.
 %eng
T xu't' e'.
 = luxut e'.
 %mor *le: *u-xut e'.
 %eng
 %spa
C la:wal le jun i'?
 %mor le: aw-al le: jun i'?
 %eng
T qech xu't cha'h.
 = qech le su'l chah.
 %mor q-e-ch *le: su'l /cha.
 %eng
 %spa
*S9-13
C lub'i al sep le: jun e'.
 %mor le: u-b'i al sep le: jun e'.
 %eng
T sep taj, Tian.
 = mal Sep taj, al Tian.
 %mor *mal sep ta-j, al tian.
 %eng
 %spa
C al le jun i.
 %mor al le jun i.
 %eng
T m, le: ruq e', ruq taj.
 = m, le: ruq e', ruq taj.
 %mor m, le: r-uq e', r-uq ta-j.
 %eng
 %spa
T k'o: le: le le iyaq.
 = k'o: le: la:q.
 %mor /k'o: le: laq.
 %eng
 %spa
T ay sirtik.
 = ay sirtik.
 %mor ay sirtik.
 %eng
 %spa
T lo:ch ochih u chih.
 = lo:ch' k'o: chi k'ut chih.
 %mor loch' /k'o: chi k'u-t /chi.
 %eng
 %spa
T q'u'.
 = q'u'.
 %mor q'u'.
 %eng
 %spa
T le:', le:' chok e'.
 = le:' lusok e'.
 %mor le:' le: *u-sok e'.
 %eng
 %spa
C le: naj sok.
 %mor le: naj sok.
 %eng
C a k'o: a sok at.
 %mor a k'o: a sok at.
 %eng
T k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
T e je e wari cho:ch.
 = le:' je wari le kachoch.
 %mor le:' je wari le: *k-achoch.
 %eng
 %spa
T utin taj.
 = kinkowin taj.
 %mor *k-*in/kowin ta-j.
 %eng
 %spa
T kuwin taj.
 = kuwin taj.
 %mor *k-*in/kowin ta-j.
 %eng
 %spa
C kat kowinik.
 %mor kat kowinik.
 %eng
C jawi: k'o wi:?
 %mor jawi: k'o wi:?
 %eng
T k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
T qil taj.
 = ma kaqil taj.
 %mor *ma *k-0-q/il ta-j.
 %eng
 %spa
C xel k'ut, le:'.
 %mor xel k'ut, le:'.
 %eng
T xulik e'.
 = xulik e'.
 %mor x-0/ul-ik e'.
 %eng
 %spa
C xelik e' Tian.
 %mor x-0/el-ik e' Tian.
 %eng
T jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
R k'an kach.
 %mor k'an kach.
 %eng
T k'an.
 = k'an.
 %mor k'an.
 %eng
 %spa
T ah q'il.
 = rixoqil.
 %mor *r-ixoqil.
 %eng
 %spa
*S9-14
T le:'.
 = le:'.
 %mor le:'.
 %eng
 %spa
C jas uwach la le:'.
 %mor jas uwach la le:'.
 %eng
T wa rachoch yak' e'.
 = chuwa racho:ch le: ak' e'.
 %mor *chi-*u-wa r-acho:ch *le: ak' e'.
 %eng
 %spa
C n k'u le ak'.
 %mor n k'u le ak'.
 %eng
T le:'.
 = le:'.
 %mor le:'.
 %eng
 %spa
C k'o: le: jun chik.
 %mor /k'o: le: jun chik.
 %eng
T ach?
 = jas uwach?
 %mor *jas *u-wach?
 %eng
 %spa
T le:' chok e'.
 = lu sok e'.
 %mor le: *u-sok e'.
 %eng
 %spa
S usok ta jun lame't.
 %mor u-sok ta jun lame't.
 %eng
T jun.
 = jun.
 %mor jun.
 %eng
 %spa
C k'o: le: keb'.
 %mor k'o: le: keb'.
 %eng
T no' k'ilik.
 = no' k'o: lik.
 %mor no' /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C jas ku'an la lo:ch al Tian.
 %mor jas ku'an la lo:ch al Tian.
 %eng
T arik e'.
 = kawarik e'.
 %mor *k-0/war-ik e'.
 %eng
 %spa
C kawarik, no k'o: lu.
 %mor k-0/war-ik, no k'o: lu.
 %eng
*xk'is le cinta S-9.