T(iyaan)
R(sep)
N(an)
A(ugustin)
C(liff)

*                                   Altiyaan 8
*Age 2;3.19
*No of utterances: 415
*MLU: 1.50


*S8-1
C k'o le ral le jun muyek.
 %mor k'o le ral le jun muyek.
 %eng
R le'.
 %mor le'.
 %eng
N di cha.
 %mor di cha.
 %eng
A tz'i kumal loq.
 %mor tz'i kumal loq.
 %eng
N laj tirawa le tz'i kation kanoq.
 %mor laj tirawa le tz'i kation kanoq.
 %eng
C k'o le ral lal Tian.
 %mor k'o le ral lal Tian.
 %eng
T m'.
 = m'.
 %mor m'.
 %eng
 %spa
N di, al Tian cha'.
 %mor di, al Tian cha'.
 %eng
C a k'o le ral, le at?.
 %mor a k'o le ral, le at?.
 %eng
T k'o lee wal.
 = k'o lee wal.
 %mor /k'o: le: w-al.
 %eng
 %spa
C a k'o le awal?.
 %mor a k'o le awal?.
 %eng
N k'olik kacha.
 %mor k'olik kacha.
 %eng
T liik.
 = k'oolik.
 %mor /*k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C jawi'?.
 %mor jawi'?.
 %eng
T eh.
 = eh.
 %mor eh.
 %eng
 %spa
C jawi'?.
 %mor jawi'?.
 %eng
T wuj.
 = wuj.
 %mor wuj.
 %eng
 %spa
N k'olik e wuj.
 %mor k'olik e wuj.
 %eng
A tajin kequj.
 %mor tajin kequj.
 %eng
N di cha.
 %mor di cha.
 %eng
T wuj.
 = wuj.
 %mor wuj.
 %eng
 %spa
C xatinwil.
 %mor xatinwil.
 %eng
T jah.
 = jah.
 %mor jah.
 %eng
 %spa
C xatinwil pa taq, ah.
 %mor xatinwil pa taq, ah.
 %eng
T tat.
 = tat.
 %mor tat.
 %eng
 %spa
C lunes o martes.
 %mor lunes o martes.
 %eng
*S8-2
T yak'.
 = ak'.
 %mor ak'.
 %eng
 %spa
C xatinwiloh.
 %mor xatinwiloh.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
N xatwilo kacha.
 %mor xatwilo kacha.
 %eng
C chuwach wachoch.
 %mor chuwach wachoch.
 %eng
N xa chila lo la k'o wi?.
 %mor xa chila lo la k'o wi?.
 %eng
N ............
 %mor ............
 %eng
C a utz kinawiloh?.
 %mor a utz kinawiloh?.
 %eng
N di cha'.
 %mor di cha'.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
N utz kacha.
 %mor utz kacha.
 %eng
C a utz xinawiloh?.
 %mor a utz xinawiloh?.
 %eng
T uch.
 = utz.
 %mor utz.
 %eng
 %spa
N laj tira lal Tian.
 %mor laj tira lal Tian.
 %eng
C le at xaq warik.
 %mor le at xaq warik.
 %eng
T jah? lik.
 = kinwarik.
 %mor *k-*in/war-ik.
 %eng
 %spa
C ah je.
 %mor ah je.
 %eng
T wal.
 = wal.
 %mor w-al.
 %eng
 %spa
C xaq chirij a nan.
 %mor xaq chirij a nan.
 %eng
N kinwarik kacha.
 %mor kinwarik kacha.
 %eng
T lik, lik.
 = kinwarik.
 %mor *k-*in/war-ik.
 %eng
 %spa
C xaq xintzijon ruk' al Se'p.
 %mor xaq xintzijon ruk' al Se'p.
 %eng
N ali cha', kixtzijon ruk' al Sep cha.
 %mor ali cha', kixtzijon ruk' al Sep cha.
 %eng
T n weh, n weh.
 = jun weh.
 %mor jun w-e.
 %eng
 %spa .........
C a utz le nimaq'ij che le cooperativa?.
 %mor a utz le nimaq'ij che le cooperativa?.
 %eng
*S8-3
N utz ri, utz chi, utz.
 %mor utz ri, utz chi, utz.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C a k'o lu tz'i le awal?.
 %mor a k'o lu tz'i le awal?.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
N ali cha.
 %mor ali /cha.
 %eng
C no, xaq lu patax.
 %mor no, xaq lu patax.
 %eng
R je'.
 %mor je'.
 %eng
R ......
 %mor ......
 %eng
C jawi k'o le awal, al Tian?.
 %mor jawi k'o le awal, al Tian?.
 %eng
N al Tian cha.
 %mor al Tian cha.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C jawi k'o le awal?.
 %mor jawi k'o le awal?.
 %eng
N jawi k'o wi la wal cha?.
 %mor jawi k'o wi la wal cha?.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C jawi k'o wi le awal?.
 %mor jawi k'o wi le awal?.
 %eng
N jatzukuxtaj la lawal cha, jawi k'o wi cha.
 %mor jatzukuxtaj la lawal cha, jawi k'o wi /cha.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
R jo' chuwa ja kacha'.
 %mor /jo' chi-u-wa ja k-at/cha'.
 %eng
N jakaxtaj lawal cha.
 %mor jakaxtaj lawal cha.
 %eng
T jah.
 = jah.
 %mor jah.
 %eng
 %spa
C pa jah?.
 %mor pa jah?.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C pa ja?.
 %mor pa ja?.
 %eng
N jakaxtaj lawal cha.
 %mor jakaxtaj lawal cha.
 %eng
C k'o lawal?.
 %mor k'o lawal?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
*S8-4
N jakaxtaj lawal cha.
 %mor jakaxtaj lawal cha.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C a kak'am b'i lawal?.
 %mor a kak'am b'i lawal?.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
C no'.
 %mor no'.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
C no'.
 %mor no'.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
C jasche'?.
 %mor jasche'?.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
C k'o le jun wuj.
 %mor k'o le jun wuj.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
N a xawilo cha.
 %mor a xawilo cha.
 %eng
C k'o le jun wuj.
 %mor k'o le jun wuj.
 %eng
R ah.
 %mor ah.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C we katkowin kak'ut le wuj che la wal.
 %mor we katkowin kak'ut le wuj che la wal.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
A k'o jun wuje'.
 %mor k'o jun wuje'.
 %eng
C k'o le nu tinimit.
 %mor k'o le nu tinimit.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le nutinimit le wari?.
 %mor le nutinimit le wari?.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le Pittsburgh.
 %mor le Pittsburgh.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C a kawil le q'aq?.
 %mor a kawil le q'aq?.
 %eng
*S8-5
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
C k'o le q'aq, k'o le sutz.
 %mor k'o le q'aq, k'o le sutz.
 %eng
T qaq.
 = q'aq.
 %mor q'aq.
 %eng
 %spa
T oy xutz'.
 = sutz'.
 %mor sutz'.
 %eng
 %spa
C ah je k'o le sutz chiri, le nima ja'.
 %mor ah je k'o le sutz chiri, le nima ja'.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C le nima ja.
 %mor le nima ja.
 %eng
T lee ja le'.
 = lee ja le'.
 %mor le: ja le'.
 %eng
 %spa
C ah je, xa puro luz, le le, le luze.
 %mor ah je, xa puro luz, le le, le luze.
 %eng
T le', ik e', k'olik.
 = le', ik e', k'olik.
 %mor le', ik e', /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
R papa, papa pa papa.
 %mor papa, papa pa papa.
 %eng
C k'o le joron chupame'.
 %mor k'o le joron chupame'.
 %eng
T kii'.
 = kii'.
 %mor kii'.
 %eng
 %spa
C ah je, le ja'.
 %mor ah je, le ja'.
 %eng
T jah'.
 = jah'.
 %mor jah'.
 %eng
 %spa
C le oxib' ja'.
 %mor le oxib' ja'.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
N xeya oxib' ja.
 %mor xeya oxib' ja.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le oxib' ja'.
 %mor le oxib' ja'.
 %eng
A chawila qaj le jun wuje'.
 %mor chawila qaj le jun wuje'.
 %eng
R jah?.
 %mor jah?.
 %eng
A chawila qaje jun wuje?.
 %mor chawila qaje jun wuje?.
 %eng
R jun achi lee.
 %mor jun achi le:.
 %eng
T chi lee.
 = jun achi lee.
 %mor *jun achi le:.
 %eng
 %spa
R chih chi, kub'e chile jun al Tian.
 %mor chih /chi, *k-0/kub'-e chi le: jun al Tian.
 %eng
*S8-6
T ki le'.
 = a ki le.
 %mor *a ki le'.
 %eng
 %spa
C le jas uwach le le.
 %mor le jas uwach le le.
 %eng
T wa, jah'.
 = wa, jah'.
 %mor wa, jah'.
 %eng
 %spa
C jas uwach la le'.
 %mor jas uwach la le'.
 %eng
T koj.
 = koj.
 %mor koj.
 %eng
 %spa
C koj.
 %mor koj.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
R pix, a tzaqik.
 %mor pix, a *x-0/tzaq-ik.
 %eng
C tzaqik.
 %mor tzaqik.
 %eng
T chi yak e'.
 = jun ak' chik e.
 %mor jun ak' chi-*k e.
 %eng
 %spa
T yak' le ah.
 = ak' le ah.
 %mor ak' le: ah.
 %eng
 %spa
C le le.
 %mor le le.
 %eng
T sikah.
 = yakis.
 %mor yakis.
 %eng
 %spa
C ah.
 %mor ah.
 %eng
T siya k'eh.
 = yakis.
 %mor yakis.
 %eng
 %spa
C xiyab'.
 %mor xiyab'.
 %eng
N xiyab' chi.
 %mor xiyab' /chi.
 %eng
C xtzaq.
 %mor xtzaq.
 %eng
R loq jun upuwii lal Tian e'.
 = xloq jun upuwi lal Tian e.
 %mor *x-0/loq'-PASS1 jun u-puwi le: al Tian e.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
R upuwi'.
 %mor u-puwi'.
 %eng
C xtzaqik.
 %mor xtzaqik.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
R le.
 %mor le.
 %eng
T le le le'.
 = le le le'.
 %mor le le le'.
 %eng
 %spa
C puwi.
 %mor puwi.
 %eng
*S8-7
T piyi le'.
 = upuwi le'.
 %mor *u-puwi le'.
 %eng
 %spa
A puwi'.
 %mor puwi'.
 %eng
T e piyi le'.
 = upuwi le'.
 %mor *u-puwi le'.
 %eng
 %spa
R upuwi.
 %mor u-puwi.
 %eng
R a kak al Ton.
 %mor a kak al Ton.
 %eng
R a kak'ama k'u le e nikaj akwento.
 %mor a k-0-a/k'am-a k'u le: e nikaj a-kwento.
 %eng
R le pele peli.
 = pelipe le.
 %mor pelipe le.
 %eng
R Tian le.
 %mor Tian le.
 %eng
T oy jun ee.
 = oy jun ee.
 %mor oy jun e:.
 %eng
 %spa
C le jun ja.
 %mor le jun ja.
 %eng
A jas are le jun jah?.
 %mor jas are le jun jah?.
 %eng
T ah? jah.
 = ah? jah.
 %mor ah? jah.
 %eng
 %spa
R le jun e.
 %mor le jun e:.
 %eng
A jasa re wa le jun ja k'o chila.
 %mor jasa re wa le jun ja k'o chila.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
R le li, li li.
 = le ri ri ri.
 %mor le ri ri ri.
 %eng
A m.
 %mor m.
 %eng
C ah je.
 %mor ah je.
 %eng
R le le jun le li li li'.
 = are jun le ri ri ri.
 %mor are jun le: ri ri ri.
 %eng
R al Tian la le jun chik e'.
 %mor al Tian la le: jun chi-k e'.
 %eng
T jun chik.
 = jun chik.
 %mor jun chi-k.
 %eng
 %spa
R le'.
 %mor le'.
 %eng
R swet.
 %mor swet.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
R le xajab'.
 %mor le: xajab'.
 %eng
A sweter.
 %mor sweter.
 %eng
*S8-8
T pa lee jun yaj e.
 = pa lee jun yaj e.
 %mor pa le: jun yaj e.
 %eng
 %spa
R ay lujalom.
 %mor ay le: u-jalom.
 %eng
T ti wi le'.
 = jawi kate wi le'.
 %mor *jawi *k-at/*b'e: wi le'.
 %eng
 %spa
A k'o chi nika'j chik ch'irij.
 %mor k'o chi nika'j chik ch'irij.
 %eng
A chiq'axaj mpe le jun chik.
 %mor chiq'axaj mpe le jun chik.
 %eng
T si'.
 = si'.
 %mor si'.
 %eng
 %spa
R ena ya ena.
 %mor ena ya ena.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
A chiq'axaj chinpe la jun.
 %mor chiq'axaj chinpe la jun.
 %eng
R ah no.
 %mor ah no.
 %eng
C k'o le jun chirij.
 %mor k'o le jun chirij.
 %eng
R ay le, le.
 %mor ay le, le.
 %eng
A kiwilo le'.
 %mor kiwilo le'.
 %eng
R ixajab'.
 %mor i-xajab'.
 %eng
C k'o le xajab'.
 %mor k'o le xajab'.
 %eng
T m asche'.
 = jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
R xajab'.
 %mor xajab'.
 %eng
T ay kopan, jun chik.
 = ay kopan, jun chik.
 %mor ay k-0/opan, jun chi-k.
 %eng
 %spa
R jun chik, lajil.
 = rajil.
 %mor jun chi-k, rajil.
 %eng
R chawesaj a ch'ek.
 %mor ch-0-aw/esa-j a ch'ek.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
R kakatik.
 %mor k-0/kat-ik.
 %eng
A nojimal ki'ano.
 %mor nojimal ki'ano.
 %eng
C nojimal.
 %mor nojimal.
 %eng
N nojimal ki'ano mi rach'aqij.
 %mor nojimal ki'ano mi rach'aqij.
 %eng
R nojimal.
 %mor nojimal.
 %eng
*S8-9
A chijujunal ki'ano cha kiwilo.
 %mor chijujunal ki'ano cha kiwilo.
 %eng
N di al Tian.
 %mor di al Tian.
 %eng
T kax le'.
 = wakax le.
 %mor wakax le.
 %eng
 %spa
C le jun tz'ile.
 %mor le jun tz'ile.
 %eng
T tax.
 = patax.
 %mor patax.
 %eng
 %spa
R le tz'i.
 %mor le: tz'i.
 %eng
T kax.
 = wakax.
 %mor wakax.
 %eng
 %spa
R i suwach wa ri ri, ri'.
 %mor jas u-wach wa ri ri, ri'.
 %eng
T jah? kapanta.
 = elepanta.
 %mor elepanta.
 %eng
 %spa
A il b'al.
 %mor il b'al.
 %eng
C jun larga vista.
 %mor jun larga vista.
 %eng
N ali cha chawila k'ut cha.
 %mor ali cha chawila k'ut cha.
 %eng
N xa ne kalkube puwi.
 %mor xa ne kalkube puwi.
 %eng
N kiwil ruk' al Tian cha, al Tian chi.
 %mor kiwil ruk' al Tian cha, al Tian chi.
 %eng
N al Se'p.
 %mor al Se'p.
 %eng
R jah?.
 %mor jah?.
 %eng
T chach?.
 = jasach?.
 %mor jasach?.
 %eng
 %spa
N kiwil ruk' al sep.
 %mor kiwil ruk' al sep.
 %eng
C nima wiloh.
 %mor nima wiloh.
 %eng
T a luk' sep.
 = ruk' al sep.
 %mor r-uk' *al sep.
 %eng
 %spa
N inchare'.
 %mor inchare'.
 %eng
T li'.
 = ri.
 %mor ri.
 %eng
 %spa
R qanah.
 %mor /qanah.
 %eng
C naj wilo.
 %mor naj wilo.
 %eng
A naj kakayik.
 %mor naj kakayik.
 %eng
T uwi' na'.
 = qana'.
 %mor /qana'.
 %eng
 %spa
*S8-10
R qana'.
 %mor /qana'.
 %eng
A naj ukayib'al.
 %mor naj u/kay-b'al.
 %eng
T ta'.
 = tata'.
 %mor tata'.
 %eng
 %spa
R li a dih.
 %mor li a dih.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
R le'.
 %mor le'.
 %eng
T ta' chi' chi' chi'.
 = tata' achih.
 %mor tata' achih.
 %eng
 %spa
R tija ut i.
 = chatija k'ut di.
 %mor *ch-0-*a/tij-a k'u-t di.
 %eng
R ota k'alex kanoq.
 = katak'alex kanoq.
 %mor *k-0/tak'-ale-x kan-oq.
 %eng
T lex noq.
 = katak'alex kanoq.
 %mor *k-0/*tak'-ale-x kan-oq.
 %eng
 %spa
C al Tian.
 %mor al Tian.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C jas uwach le juni?.
 %mor jas uwach le juni?.
 %eng
R jah?.
 %mor jah?.
 %eng
T najee wuj.
 = inaj wuj.
 %mor inaj wuj.
 %eng
 %spa
C le jun uchija.
 %mor le jun uchija.
 %eng
R jun uchija.
 %mor jun uchija.
 %eng
T ay pe le'.
 = mpe le'.
 %mor mpe le'.
 %eng
 %spa
R kumatz, kumatz taj.
 %mor kumatz, kumatz ta-j.
 %eng
T kumatz.
 = kumatz.
 %mor kumatz.
 %eng
 %spa
A kumatz k'ute.
 %mor kumatz k'ute.
 %eng
C jawi k'owi le kumatz.
 %mor jawi k'owi le kumatz.
 %eng
T le', jah?.
 = le', jah?.
 %mor le', jah?.
 %eng
 %spa
A jawi le k'o wi.
 %mor jawi le k'o wi.
 %eng
R le.
 %mor le.
 %eng
*S8-11
C xa jun.
 %mor xa jun.
 %eng
T exah.
 = "s".
 %mor "s".
 %eng
 %spa
R es.
 %mor es.
 %eng
C ese.
 %mor ese.
 %eng
T exah.
 = "S".
 %mor "S".
 %eng
 %spa
R enusiya.
 = "S".
 %mor "S".
 %eng
R qana pe na lee.
 %mor /qana mpe na le:.
 %eng
T kej, ay kej.
 = kej, ay kej.
 %mor kej, ay kej.
 %eng
 %spa
C kej taj achi.
 %mor kej taj achi.
 %eng
R no le jun e.
 %mor no le: jun e:.
 %eng
N katak'alej ta k'ut cha Tian.
 %mor katak'alej ta k'ut cha Tian.
 %eng
C are le jun achi.
 %mor are le jun achi.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C le jun achi lare'.
 %mor le jun achi lare'.
 %eng
T une'.
 = le jun le.
 %mor *le: jun le:.
 %eng
 %spa
R chih.
 = achi.
 %mor achi.
 %eng
C ah je.
 %mor ah je.
 %eng
T chi.
 = achi.
 %mor achi.
 %eng
 %spa
C kej taj.
 %mor kej taj.
 %eng
R jas uwach.
 %mor jas u-wach.
 %eng
T kej.
 = kej.
 %mor kej.
 %eng
 %spa
C kej taj achil.
 %mor kej taj achil.
 %eng
T chii.
 = achih.
 %mor achih.
 %eng
 %spa
R no le ri ri, ri?.
 %mor no le: ri ri, ri?.
 %eng
T qan e', qan e'.
 = raqan e.
 %mor *r-aqan e'.
 %eng
 %spa
C jas uwach la le'?.
 %mor jas uwach la le'?.
 %eng
*S8-12
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C jas uwach la le'.
 %mor jas uwach la le'.
 %eng
R no kuch'ob' taj.
 %mor no k-0-u/ch'ob' ta-j.
 %eng
T keln.
 = kej.
 %mor kej.
 %eng
 %spa
C keej, kejen le kej le achih.
 %mor keej, kejen le kej le achih.
 %eng
R b'aya, b'ay chi.
 %mor b'aya, b'ay /chi.
 %eng
R te la k'u na le, le ale.
 %mor te la k'u na le, le ale.
 %eng
R k'ut dih le'.
 %mor k'ut dih le'.
 %eng
T puta, li an kel miexe'.
 = .......
 %mor .......
 %eng
 %spa
T nkam, jux le'.
 = kink'am jawux le'.
 %mor *k-0-in/k'am jawux le'.
 %eng
 %spa
A jas uwach ale al sep.
 %mor jas uwach ale al sep.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
R li' le ri ri ri'.
 %mor li' le ri ri ri'.
 %eng
C pares.
 %mor pares.
 %eng
R no seletoh.
 = b'icicleta.
 %mor b'icicleta.
 %eng
T le tah.
 = b'icicleta.
 %mor b'icicleta.
 %eng
 %spa
A b'icicleta.
 %mor b'icicleta.
 %eng
C esqueleto, achijab'.
 %mor esqueleto, achijab'.
 %eng
A nik'aj achijab' k'o.
 %mor nik'aj achijab' k'o.
 %eng
A jun rueda chikiwach.
 %mor jun rueda chikiwach.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
R jun chik ee.
 %mor jun chi-k e:.
 %eng
T kej.
 = kej.
 %mor kej.
 %eng
 %spa
R pe le', le' uya.
 %mor pe le', le' uya.
 %eng
A jas uwach alele b'aya.
 %mor jas uwach alele b'aya.
 %eng
N di cha.
 %mor di /cha.
 %eng
*S8-13
R ja.
 %mor ja.
 %eng
N chiwila qajoq.
 %mor chiwila qaj-oq.
 %eng
A xaq ku xewila le.
 %mor xaq ku xewila le.
 %eng
R puwi'.
 %mor pa u-wi'.
 %eng
T puyi'.
 = puwi'.
 %mor pa u-wi'.
 %eng
 %spa
C laq.
 %mor laq.
 %eng
R puwi.
 %mor pa u-wi.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C k'o jun laq.
 %mor k'o jun laq.
 %eng
R laq.
 %mor laq.
 %eng
T puyi'.
 = puwi.
 %mor pa u-wi.
 %eng
 %spa
C laq.
 %mor laq.
 %eng
T pulaq.
 = laq.
 %mor laq.
 %eng
 %spa
R la la tino.
 = palatiyo.
 %mor palatiyo.
 %eng
T atara'.
 = palatiyo.
 %mor palatiyo.
 %eng
 %spa
T tiya'.
 = palatiyo.
 %mor palatiyo.
 %eng
 %spa
C laq.
 %mor laq.
 %eng
R uya.
 %mor uya.
 %eng
T tiyin e nupalatiya in e.
 = tiyin e nupalatiya in e.
 %mor tiyin e nu-palatiya in e.
 %eng
 %spa
T tiy in e'.
 = nupalatiya in e.
 %mor *nu-palatiya in e.
 %eng
 %spa
R chawesaj k'u la ch'ek.
 %mor ch-0-aw/esa-j k'u la ch'ek.
 %eng
T tiy in e', le'.
 = nupalatiya in e.
 %mor *nu-palatiya in e.
 %eng
 %spa
T aya tiya', tiya'.
 = palatiya.
 %mor palatiya.
 %eng
 %spa
R teloq tian ilo li.
 = teloq tian a xawil le ri.
 %mor *ch-at/el la-oq tian *a *x-0-aw/il-!o *le ri.
 %eng
T tiya'.
 = palatiya.
 %mor palatiya.
 %eng
 %spa
*S8-14
A jas uwach ek'o chila le'?.
 %mor jas uwach ek'o chila le'?.
 %eng
T tiya'.
 = palatiya.
 %mor palatiya.
 %eng
 %spa
R uy, qana li'.
 %mor uy, *k-0-qa/b'an-a ri'.
 %eng
T ij.
 = kotz'ij.
 %mor kotz'ij.
 %eng
 %spa
R no.
 %mor no.
 %eng
N kalkub'e ta k'ut cha al Tian.
 %mor kalkub'e ta k'ut cha al Tian.
 %eng
T tz'ij, k'oo le jun al Tian.
 = tz'ij, k'oo le jun al Tian.
 %mor tz'ij, /k'o: le: jun al Tian.
 %eng
 %spa no joh.
N di, kakulej ta k'ut cha al Tian.
 %mor di, kakulej ta k'ut cha al Tian.
 %eng
N kakulej ta k'ut cha'.
 %mor kakulej ta k'ut cha'.
 %eng
R laj k'iya winaq le.
 %mor laj k'iya winaq le:.
 %eng
T o winaq chi'.
 = k'o winaq chi'.
 %mor /k'o: winaq /chi'.
 %eng
 %spa
N le chiwila le winaq e.
 %mor le chiwila le winaq e.
 %eng
R uy, le jun at, di.
 %mor uy, le: jun at, di.
 %eng
T jat, jat.
 = jat, jat.
 %mor /jat, /jat.
 %eng
 %spa
R jat chi'.
 %mor /jat /chi'.
 %eng
T jat.
 = jat.
 %mor /jat.
 %eng
 %spa
C nab'e le jun e', Tian.
 %mor nab'e le jun e', Tian.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C le jun lemet.
 %mor le jun lemet.
 %eng
T ipe le'.
 = mpe le'.
 %mor mpe le'.
 %eng
 %spa
R le telana, le, al Tian e.
 %mor le: telana, le:, al Tian e.
 %eng
R aya chux le, le.
 %mor aya chux le:, le:.
 %eng
R ah, le kawaj ta k'ut, da.
 %mor ah, le: k-0-aw/aj ta k'u-t, da.
 %eng
*S8-15
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
R k'isik'.
 %mor k'isik'.
 %eng
C a utz kawilo?.
 %mor a utz kawilo?.
 %eng
R ay taq winaq lee xexulee b'ik e?.
 %mor ay taq winaq le: x-e/xul-e: b'i-k e?.
 %eng
C jas uwach le juni?.
 %mor jas uwach le juni?.
 %eng
T chee lee taq, le'.
 = xee xuleq taq winaq, le'.
 %mor *x-e:/xul-eq !le: taq winaq, le'.
 %eng
 %spa
R no'.
 %mor no'.
 %eng
T le' no'j.
 = le' no'j.
 %mor le' no'j.
 %eng
 %spa
R no, ch'ob' ta ina'.
 = ma kinch'ob' ta in e.
 %mor *ma *k-0-*in/ch'ob' ta in e.
 %eng
T ta loq.
 = chata loq.
 %mor *ch-0-*a/ta' la-oq.
 %eng
 %spa
C le jun kar.
 %mor le jun kar.
 %eng
R ay, nuq'ab', ay nuq'ab'.
 %mor ay, nu-q'ab', ay nu-q'ab'.
 %eng
C le jun kar, le juntz'i'le'.
 %mor le jun kar, le juntz'i'le'.
 %eng
R tz'i'.
 %mor tz'i'.
 %eng
C es k'o mas.
 %mor es k'o mas.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C k'o mas.
 %mor k'o mas.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C ah je, k'olik.
 %mor ah je, k'olik.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C k'o le jun na'os.
 %mor k'o le jun na'os.
 %eng
T noh, noh.
 = noh, noh.
 %mor noh, noh.
 %eng
 %spa
C a kawil  le no'os.
 %mor a kawil  le no'os.
 %eng
T noh, no.
 = noh, no.
 %mor noh, no.
 %eng
 %spa
N ali cha, al Tian.
 %mor ali cha, al Tian.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
*S8-16
C al tian, a kawil le na'os?.
 %mor al tian, a kawil le na'os?.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
R no's.
 %mor no's.
 %eng
C no's.
 %mor no's.
 %eng
R no's.
 %mor no's.
 %eng
A le naj no'se xa na ma qalaj ta.
 %mor le naj no'se xa na ma qalaj ta.
 %eng
A lu wache.
 %mor lu wache.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
R wich' no's.
 %mor wich' no's.
 %eng
T wich' no's.
 = wich' no's.
 %mor wich' no's.
 %eng
 %spa
A xa chiki luwi umal le.
 %mor xa chiki luwi umal le.
 %eng
R wich' no's.
 %mor wich' no's.
 %eng
C le naj no's.
 %mor le naj no's.
 %eng
R ni no's.
 %mor ni no's.
 %eng
T no's.
 = no's.
 %mor no's.
 %eng
 %spa
R wich' no's.
 %mor wich' no's.
 %eng
A k'o inaj kar, k'o tz'i, k'o me's.
 %mor k'o inaj kar, k'o tz'i, k'o me's.
 %eng
R kar, me's.
 %mor kar, me's.
 %eng
A k'o.
 %mor k'o.
 %eng
C achijab'.
 %mor achijab'.
 %eng
R chij.
 %mor chij.
 %eng
A ronojel u clase k'o tz'ikin.
 %mor ronojel u clase k'o tz'ikin.
 %eng
C tz'ikin.
 %mor tz'ikin.
 %eng
T ya ne', le yak'.
 = ya kuya lee ak'.
 %mor ya *k-0-*u/ya' le: ak'.
 %eng
 %spa
A k'o palomax.
 %mor k'o palomax.
 %eng
R k'o chij e'.
 %mor /k'o: chij e'.
 %eng
*S8-17
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
R palomax.
 %mor palomax.
 %eng
C k'o le taq tiox.
 %mor k'o le taq tiox.
 %eng
T jawi le chij, di le?.
 = jawi le chij, di le?.
 %mor jawi le chij, di le?.
 %eng
 %spa
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
T se'p.
 = se'p.
 %mor se'p.
 %eng
 %spa
R sach?.
 %mor sach?.
 %eng
At jawi le chij e?.
 %mor jawi le chij e?.
 %eng
R i k'iya winaq in.
 %mor i k'iya winaq in.
 %eng
T naq ii.
 = winaq i.
 %mor winaq i.
 %eng
 %spa
At kalememik.
 %mor kalememik.
 %eng
T menikee.
 = kalememik.
 %mor *k-*al/emem-ik.
 %eng
 %spa
R tel na dih, tel na nan.
 = chatela na.
 %mor *ch-at/el-a na.
 %eng
T ay, muj.
 = ay, muj.
 %mor ay, muj.
 %eng
 %spa
A muj chi.
 %mor muj chi.
 %eng
C q'ayes k'o chuxe le mar.
 %mor q'ayes k'o chuxe le mar.
 %eng
R mar.
 %mor mar.
 %eng
T mar.
 = mar.
 %mor mar.
 %eng
 %spa
A q'ayes k'o chupam e jaron.
 %mor q'ayes k'o chupam e jaron.
 %eng
T taron.
 = jaron.
 %mor jaron.
 %eng
 %spa
R mar k'o chupach.
 %mor mar /k'o: chi-u-pach.
 %eng
N chawila qajoq cha al Tian.
 %mor chawila qajoq cha al Tian.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
N chiwila jas e k'o chupam.
 %mor chiwila jas e k'o chupam.
 %eng
T qila uj.
 = kaqil wuj.
 %mor *k-0-q/il-!a wuj.
 %eng
 %spa
R intzuku la pan in e.
 %mor *k-0-in/tzuku-*j la pan in e.
 %eng
*S8-18
T qila jin e', le'.
 = kawila qaj in e.
 %mor *k-0-#aw/il-a qaj in e.
 %eng
 %spa
C le taq koral.
 %mor le taq koral.
 %eng
R poto.
 %mor poto.
 %eng
T poto paa.
 = poto paa.
 %mor poto paa.
 %eng
 %spa
R poto, poto, poto.
 %mor poto, poto, poto.
 %eng
C kiya le potos.
 %mor kiya le potos.
 %eng
R pa'.
 %mor pa'.
 %eng
T yak' in e'.
 = wak' in e.
 %mor w-ak' in e.
 %eng
 %spa
C yak', jun tz'ikin.
 %mor yak', jun tz'ikin.
 %eng
T tup ine'.
 = topin le.
 %mor topin le.
 %eng
 %spa
C ah le awak'.
 %mor ah le awak'.
 %eng
T tu pin.
 = topin.
 %mor topin.
 %eng
 %spa
C tupin, jawi.
 %mor tupin, jawi.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
A tupin chi?.
 %mor tupin chi?.
 %eng
T tup ale' wach?.
 = topin, jas uwach.
 %mor topin, *jas *u-wach.
 %eng
 %spa
R topa, topa, topa, top.
 %mor topa, topa, topa, top.
 %eng
T topah.
 = topah.
 %mor topah.
 %eng
 %spa
At chij.
 %mor chij.
 %eng
R xusik', xusik' loq pa taq b'eh.
 %mor x-0-u/sik', x-0-u/sik' la-oq pa taq b'eh.
 %eng
N chawila k'ut al Tian.
 %mor chawila k'ut al Tian.
 %eng
T taqa b'eh.
 = pa taq b'eh.
 %mor *pa taq b'eh.
 %eng
 %spa
A xusik la pa taq b'e.
 %mor xusik la pa taq b'e.
 %eng
N ma katak'alej ta le wuj cha.
 %mor ma katak'alej ta le wuj cha.
 %eng
*S8-19
R chi', chi', chi', chi'.
 %mor chi', chi', chi', chi'.
 %eng
T chi'.
 = chi'.
 %mor chi'.
 %eng
 %spa
R chiri ri b'aya, b'aya, b'aya, b'aya.
 %mor chi-ri ri b'aya, b'aya, b'aya, b'aya.
 %eng
R qila chik jewa ri'.
 %mor *k-0-q/il-a chi-k je-wa ri'.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
C nojimal, nojimal.
 %mor nojimal, nojimal.
 %eng
T uy.
 = uy.
 %mor uy.
 %eng
 %spa
R uy.
 %mor uy.
 %eng
N di cha' al tian.
 %mor di cha' al tian.
 %eng
A chiwila k'ut al Tian.
 %mor chiwila k'ut al Tian.
 %eng
N nojimal kiwilo cha.
 %mor nojimal kiwilo cha.
 %eng
R no.
 %mor no.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A chiwila k'ut, chiwila k'ut al sep.
 %mor chiwila k'ut, chiwila k'ut al sep.
 %eng
R uta ach?.
 = ka'an taj, jas uwach?.
 %mor *k-0-*a/*b'an ta-*j, *jas *u-wach?.
 %eng
A chiwila kut ixkeb' kiwilo.
 %mor chiwila kut ixkeb' kiwilo.
 %eng
A ......................
 %mor ......................
 %eng
A chiwila mpe le rij.
 %mor chiwila mpe le rij.
 %eng
A are karil are le rij.
 %mor are karil are le rij.
 %eng
A are kiwil ix lupam.
 %mor are kiwil ix le: u-pam.
 %eng
T uj.
 = wuj.
 %mor wuj.
 %eng
 %spa
A lee jas uwach e k'o jetaq ale al Sep.
 %mor lee jas uwach e k'o jetaq ale al Sep.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
R chili li'.
 = chiri ri.
 %mor chi-ri ri.
 %eng
A al Sep no le jetaq ale le.
 %mor al Sep no le jetaq ale le.
 %eng
*S8-20
R chiri ri'.
 %mor chi-ri ri'.
 %eng
T yak'.
 = ak'.
 %mor ak'.
 %eng
 %spa
R ak' le.
 %mor ak' le.
 %eng
A jas uwach'.
 %mor jas uwach'.
 %eng
T ay chi le'.
 = ay chila le'.
 %mor ay chi-*la le'.
 %eng
 %spa
R kinch'ob' taj.
 %mor k-0-in/ch'ob' ta-j.
 %eng
A sutz'.
 %mor sutz'.
 %eng
R sutz'.
 %mor sutz'.
 %eng
T chi le'.
 = chila le'.
 %mor chi-*la le'.
 %eng
 %spa
A k'o nik'aj, k'o nik'aj raqan luz.
 %mor k'o nik'aj, k'o nik'aj raqan luz.
 %eng
A jetaq ale lee.
 %mor jetaq ale lee.
 %eng
T chi le'.
 = chila le.
 %mor chi-*la le.
 %eng
 %spa
R wi le.
 %mor wi le.
 %eng
A posta le kawil le jun taq q'oq e.
 %mor posta le kawil le jun taq q'oq e.
 %eng
T chi le'.
 = chila le'.
 %mor chi-*la le'.
 %eng
 %spa
At le wari.
 %mor le wa-ri.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
A m.
 %mor m.
 %eng
R mar.
 %mor mar.
 %eng
T kampar te', kampante'.
 = campana le.
 %mor campana le.
 %eng
 %spa
A jas k'u wache wari.
 %mor jas k'u wache wari.
 %eng
T jah kampantoh.
 = campana.
 %mor campana.
 %eng
 %spa
At iglesia.
 %mor iglesia.
 %eng
T kampantra.
 = campana.
 %mor campana.
 %eng
 %spa
A iglesia, taj xa ija.
 %mor iglesia, taj xa ija.
 %eng
A tzare kape iglesia.
 %mor tzare kape iglesia.
 %eng
*S8-21
T kopanta.
 = campana.
 %mor campana.
 %eng
 %spa
A chawesaj impe la q'ab'e.
 %mor chawesaj impe la q'ab'e.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A chawesaj impena la q'ab'.
 %mor chawesaj impena la q'ab'.
 %eng
A jas uwache k'o chila le le.
 %mor jas uwache k'o chila le le.
 %eng
R ilies.
 %mor ilies.
 %eng
At al tian cha'.
 %mor al tian cha'.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A jas uwach e nik'aj e.
 %mor jas u-wach e nik'aj e.
 %eng
T kapantoh.
 = campana.
 %mor campana.
 %eng
 %spa
A winaqe.
 %mor winaqe.
 %eng
R chi chi chi.
 %mor chi chi chi.
 %eng
A le jun ch'i che'.
 %mor le jun ch'i che'.
 %eng
N chawila k'ut cha al Tian.
 %mor chawila k'ut cha al Tian.
 %eng
N chawila k'ut.
 %mor chawila k'ut.
 %eng
R ma ma ma ma.
 %mor ma ma ma ma.
 %eng
T n nax.
 = palomax.
 %mor palomax.
 %eng
 %spa
C jas uwach?.
 %mor jas uwach?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C ja uwach.
 %mor ja uwach.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C jas uwach?.
 %mor jas uwach?.
 %eng
T nax e'.
 = palomax e?.
 %mor palomax e?.
 %eng
 %spa
C me's.
 %mor me's.
 %eng
At patax cha?.
 %mor patax cha?.
 %eng
T tax.
 = patax.
 %mor patax.
 %eng
 %spa
*S8-22
C le jun patax.
 %mor le jun patax.
 %eng
A le canter la le'.
 %mor le canter la le'.
 %eng
R me's, me's.
 %mor me's, me's.
 %eng
T jah?, me's.
 = jah?, me's.
 %mor jah?, me's.
 %eng
 %spa
A ma kuta ta chin e lo le.
 %mor ma kuta' ta chin e lo le.
 %eng
R ja.
 %mor ja.
 %eng
N n ku.
 %mor n ku.
 %eng
A chiri b'a wa n ke ta chila le.
 %mor chiri b'a wa n ke ta chila le.
 %eng
T kala'.
 = carra.
 %mor carra.
 %eng
 %spa
C b'alam.
 %mor b'alam.
 %eng
R tititi.
 %mor tititi.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
R iskileto.
 = b'icicleta.
 %mor b'icicleta.
 %eng
T ay le'.
 = ay le'.
 %mor ay le'.
 %eng
 %spa
R kileta.
 = b'icicleta.
 %mor b'icicleta.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C eskileta taj.
 %mor eskileta taj.
 %eng
R tzi kiyuqem kib' chi'.
 %mor tzi ki/yuq-um k-ib' /chi'.
 %eng
T kem.
 = kiyuqum.
 %mor *ki/yuq-um *k-*ib'.
 %eng
 %spa
A kiyuqum kib'.
 %mor ki/yuq-um k-ib'.
 %eng
R chi', chi', chi'.
 %mor chi', chi', chi'.
 %eng
T luch, oh lon e'.
 = o jaron e.
 %mor o jaron e.
 %eng
 %spa
A qana chi k'u le jun chik e.
 %mor qana chi k'u le jun chi-k e.
 %eng
T wuj, juwuj.
 = jun wuj.
 %mor jun wuj.
 %eng
 %spa
C mas nim.
 %mor mas nim.
 %eng
N chiwila k'ut e.
 %mor chiwila k'ut e.
 %eng
*S8-23
R asu wach'.
 = jas uwach.
 %mor jas u-wach.
 %eng
T chij in.
 = nuchij in.
 %mor *nu-chij in.
 %eng
 %spa
At pele naj tz'ile.
 %mor pele naj tz'ile.
 %eng
T n k'u le nuwuj.
 = n k'u le nuwuj.
 %mor n k'u le: nu-wuj.
 %eng
 %spa
R k'o chi kaj.
 %mor /k'o: chi kaj.
 %eng
At che le naj wakax e'.
 %mor che le naj wakax e'.
 %eng
A ay junam ruk'ee jun chik.
 %mor ay junam r-uk' e: jun chi-k.
 %eng
R b'aya.
 %mor b'aya.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
A junam.
 %mor junam.
 %eng
T anam puch?.
 = junam puch?.
 %mor junam pu-ch?.
 %eng
 %spa
R qanan uj.
 %mor qa-nan uj.
 %eng
A jasa le wari'.
 %mor jasa le wari'.
 %eng
T la', la pix.
 = la', la pix.
 %mor la', la pix.
 %eng
 %spa
R xinu'l.
 %mor xinu'l.
 %eng
T nu'l.
 = xinul.
 %mor xinul.
 %eng
 %spa
A jawi k'o wi le jun xinu'l?.
 %mor jawi k'o wi le jun xinu'l?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
R nu'l.
 %mor nu'l.
 %eng
T le', jah?.
 = le', jah?.
 %mor le', jah?.
 %eng
 %spa
A jas tajin ku'no le jun xinu'l.
 %mor jas tajin ku'no le jun xinu'l.
 %eng
R ri'.
 %mor ri'.
 %eng
T le', nul e' le' cha'.
 = xinu'l le'.
 %mor xinu'l le' /cha'.
 %eng
 %spa
T jab' e' jab' e' le'.
 = uxajab' e, uxajab'.
 %mor *u-xajab' e, *u-xajab'.
 %eng
 %spa
R xajab'.
 %mor *u-xajab'.
 %eng
A uxajab' n k'u le wari.
 %mor uxajab' n k'u le wari.
 %eng
*S8-24
A n k'u le wari' jas uwach?.
 %mor n k'u le wari' jas uwach?.
 %eng
T jah? kalah.
 = jah? kalah.
 %mor jah? kalah.
 %eng
 %spa
A ja.
 %mor ja.
 %eng
T kalah.
 = carro.
 %mor carro.
 %eng
 %spa
A carro taj.
 %mor carro taj.
 %eng
T kalah.
 = carro.
 %mor carro.
 %eng
 %spa
A no.
 %mor no.
 %eng
R taleseh.
 %mor taleseh.
 %eng
T lesoh.
 = iglesia.
 %mor iglesia.
 %eng
 %spa
A le jun chik i' wak'.
 %mor le jun chi-k i' wak'.
 %eng
R le li.
 = le ri.
 %mor le ri.
 %eng
R ......
 %mor ......
 %eng
N chawila k'ut al Tian.
 %mor chawila k'ut al Tian.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
A kule'em jasa le kutzal lare'.
 %mor kule'em jasa le kutzal lare'.
 %eng
T wuj, no' wuj.
 = wuj, no' wuj.
 %mor wuj, no' wuj.
 %eng
 %spa
R laq, laq.
 %mor laq, laq.
 %eng
A jasa le wari?.
 %mor jasa le wari?.
 %eng
A jasa le k'o chupam elaq?.
 %mor jasa le k'o chupam elaq?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A jasa le k'o chupam elaq?.
 %mor jasa le k'o chupam elaq?.
 %eng
T laq.
 = laq.
 %mor laq.
 %eng
 %spa
R uy, k'o pa jun palatiya le.
 %mor uy, /k'o: pa jun palatiya le.
 %eng
T no', tiya'.
 = palatiya.
 %mor palatiya.
 %eng
 %spa
R palatiya.
 %mor palatiya.
 %eng
T tiyah.
 = palatiya.
 %mor palatiya.
 %eng
 %spa
*S8-25
R ala umar.
 %mor ala umar.
 %eng
T e mar.
 = e mar.
 %mor e mar.
 %eng
 %spa
R timar.
 %mor timar.
 %eng
T mar, chich e'.
 = mar, chich e'.
 %mor mar, chich e'.
 %eng
 %spa
R chi, chi, chi, chi.
 %mor chi, chi, chi, chi.
 %eng
T lo'ch.
 = lo'ch.
 %mor lo'ch.
 %eng
 %spa
C k'o le jun Guatemala.
 %mor k'o le jun Guatemala.
 %eng
R mala.
 = Guatemala.
 %mor Guatemala.
 %eng
T mala, mala.
 = mala, mala.
 %mor mala, mala.
 %eng
 %spa
N al tian, chawila k'ut cha.
 %mor al tian, chawila k'ut cha.
 %eng
T ah no'.
 = ah no'.
 %mor ah no'.
 %eng
 %spa
A chatsepeloq al Tian.
 %mor chatsepeloq al Tian.
 %eng
N chatsepe loq cha, kawil.
 %mor chatsepe loq cha, kawil.
 %eng
N qajoq e wuj cha.
 %mor qajoq e wuj cha.
 %eng
N ..............
 %mor ..............
 %eng
C Tian, k'oo lee reloj.
 %mor Tian, k'oo lee reloj.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
N di cha.
 %mor di cha.
 %eng
C k'o le reloj.
 %mor k'o le reloj.
 %eng
T loja'.
 = reloj.
 %mor reloj.
 %eng
 %spa
A chatsepe loq chatsepe loq.
 %mor chatsepe loq chatsepe loq.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A chatsepe loq.
 %mor chatsepe loq.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A chatsepe loq.
 %mor chatsepe loq.
 %eng
R tz'ikin e al Tian, le tz'ikin e.
 %mor tz'ikin e al Tian, le: tz'ikin e.
 %eng
*S8-26
A jas uwach e wari?.
 %mor jas uwach e wari?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A chach'ob'o b'a.
 %mor chach'ob'o b'a.
 %eng
T i'.
 = tz'i.
 %mor tz'i.
 %eng
 %spa
A kach'ob'oh jas uwach e wa'ri.
 %mor kach'ob'oh jas uwach e wa'ri.
 %eng
T ti'.
 = tz'i.
 %mor tz'i.
 %eng
 %spa
A no'.
 %mor no'.
 %eng
At mono'.
 %mor mono'.
 %eng
T monta.
 = mono'.
 %mor mono'.
 %eng
 %spa
C k'oy.
 %mor k'oy.
 %eng
N chawila k'ut cha al Tian.
 %mor chawila k'ut cha al Tian.
 %eng
A chatsepa le k'ut al Tian.
 %mor chatsepa le k'ut al Tian.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A chatsepa le k'ut, je kula le.
 %mor chatsepa le k'ut, je kula le.
 %eng
A katsepe'ik.
 %mor katsepe'ik.
 %eng
N sepel cha, kawila qajoq.
 %mor sepel cha, kawila qajoq.
 %eng
N .................
 %mor .................
 %eng
A b'ay, jas uwach ale, akich'ob'oh?.
 %mor b'ay, jas uwach ale, akich'ob'oh?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
At warco.
 %mor warco.
 %eng
R warco.
 %mor warco.
 %eng
T wak.
 = warco.
 %mor warco.
 %eng
 %spa
A jas k'o chupam e warca?.
 %mor jas k'o chupam e warca?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
At winaq.
 %mor winaq.
 %eng
R winaq k'o chupam.
 %mor winaq /k'o: chi-u-pam.
 %eng
*S8-27
A jawi le winaq e?.
 %mor jawi le winaq e?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A jawi le winaq e?.
 %mor jawi le winaq e?.
 %eng
T naq.
 = winaq.
 %mor winaq.
 %eng
 %spa
A jawi le winaq e'?.
 %mor jawi le winaq e'?.
 %eng
T manka.
 = manka.
 %mor manka.
 %eng
 %spa
A jawi le wi?.
 %mor jawi le wi?.
 %eng
At naj b'anka.
 %mor naj b'anka.
 %eng
T b'akah.
 = b'akah.
 %mor b'akah.
 %eng
 %spa
T b'ankah.
 = b'ankah.
 %mor b'ankah.
 %eng
 %spa
At wanyo.
 %mor wanyo.
 %eng
T b'ankah.
 = b'ankah.
 %mor b'ankah.
 %eng
 %spa
C enaj b'arco.
 %mor enaj b'arco.
 %eng
T b'ankah.
 = b'ankah.
 %mor b'ankah.
 %eng
 %spa
C b'arco.
 %mor b'arco.
 %eng
A b'arco ub'i'.
 %mor b'arco ub'i'.
 %eng
At b'arco.
 %mor b'arco.
 %eng
A e wi ek'o wi le winaq chupam e?.
 %mor e wi e/k'o: wi le: winaq chi-u-pam e?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A jawi e k'o wi le winaq chupam e?.
 %mor jawi e/k'o: wi le: winaq chi-u-pam e?.
 %eng
T le', le'.
 = le', le'.
 %mor le', le'.
 %eng
 %spa
A wi'ri', jas k'u le wa'ri', b'ay?.
 %mor wi'ri', jas k'u le wa'ri', b'ay?.
 %eng
A .............
 %mor .............
 %eng
N kawila qajoq al Sep, jupulik e.
 %mor kawila qajoq al Sep, /jup-ul-ik e.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
N kawil al Sepe.
 %mor kawil al Sepe.
 %eng
T pulik ee nah.
 = jupulik e nan.
 %mor /jup-ul-ik e nan.
 %eng
 %spa
*S8-28
A jas le ri al Sep'.
 %mor jas le ri al Sep'.
 %eng
R m.
 %mor m.
 %eng
A jas le wari?.
 %mor jas le wari?.
 %eng
R m.
 %mor m.
 %eng
A jas uwach?.
 %mor jas uwach?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
R inch'ob' taj.
 = ma kinch'ob' taj.
 %mor *ma *k-0-in/ch'ob' ta-j.
 %eng
T in a wee lee chee le'.
 = wech in a le che ri'.
 %mor w-e-*ch in a le: che ri'.
 %eng
 %spa
R b'arco.
 %mor b'arco.
 %eng
T che'.
 = che'.
 %mor che'.
 %eng
 %spa
N al Tian.
 %mor al Tian.
 %eng
T ja?.
 = ja?.
 %mor ja?.
 %eng
 %spa
N mapuyij a le, cha.
 %mor ma/puyi-j a le, /cha.
 %eng
N re k'u la pel q'e.
 %mor r-e k'u le: a pel q'e.
 %eng
T ja wach?.
 = jas uwach?.
 %mor jas *u-wach?.
 %eng
 %spa
N kayajan k'u la pe'l.
 %mor k-0/yaja-n k'u le: a pe'l.
 %eng
R ay le jun ch'ana'l.
 %mor ay le: jun /ch'an-a'l.
 %eng
T ch'ana'l.
 = ch'ana'l.
 %mor /ch'an-a'l.
 %eng
 %spa
At ch'ana'l, ekeb'ee ch'ana'l.
 %mor ch'ana'l, ekeb'ee ch'ana'l.
 %eng
At keb' ee ch'anal.
 %mor keb' ee ch'anal.
 %eng
C keb'e xinul.
 %mor keb'e xinul.
 %eng
T naq'.
 = kinaq'.
 %mor kinaq'.
 %eng
 %spa
T e b'ay.
At e b'ay.
 %mor e b'ay.
 %eng
T ch'ana'l, le'.
 = ch'ana'l.
 %mor /ch'an-a'l.
 %eng
 %spa
N al Tian chawila k'ut, xatopan k'a jelale.
 %mor al Tian chawila k'ut, xatopan k'a jelale.
 %eng
*S8-29
N tzal k'atij awib'.
 %mor tzal k'atij awib'.
 %eng
R ah no.
 %mor ah no.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A jasa wa le wari.
 %mor jasa wa le wari.
 %eng
T pante', jah?.
 = campana le.
 %mor campana le.
 %eng
 %spa
T a panto.
 = campana.
 %mor campana.
 %eng
 %spa
R kompanto.
 %mor kompanto.
 %eng
At kompanto.
 %mor kompanto.
 %eng
R yeso.
 %mor yeso.
 %eng
A jah?.
 %mor jah?.
 %eng
T yexa.
 = yeso.
 %mor yeso.
 %eng
 %spa
R yeso.
 %mor yeso.
 %eng
A yeso.
 %mor yeso.
 %eng
At b'alija cha.
 %mor b'alija cha.
 %eng
A yeso kacha ya'a.
 %mor yeso kacha ya'a.
 %eng
T e li cha'.
 = le ri cha'.
 %mor le: ri /cha'.
 %eng
 %spa
A iglesia.
 %mor iglesia.
 %eng
T lexa.
 = iglesia.
 %mor iglesia.
 %eng
 %spa
A iglesia kachaya'a.
 %mor iglesia kachaya'a.
 %eng
T lexa.
 = iglesia.
 %mor iglesia.
 %eng
 %spa
A jawi k'o wi le campana.
 %mor jawi k'o: wi le campana.
 %eng
C li chiri.
 %mor li chiri.
 %eng
R lesa.
 = iglesia.
 %mor iglesia.
 %eng
A jawi k'owi wa le campanale.
 %mor jawi k'owi wa le campanale.
 %eng
R kompanta.
 %mor kompanta.
 %eng
A ri le komesana le.
 %mor ri le komesana le.
 %eng
*S8-30
T ay, taq nu'l, xinu'l.
 = ay, taq nu'l, xinu'l.
 %mor ay, taq xinu'l, xinu'l.
 %eng
 %spa
At at.
 %mor at.
 %eng
A jachinaq.
 %mor jachinaq.
 %eng
R xinu'l.
 %mor xinu'l.
 %eng
T tinu'l.
 = xinu'l.
 %mor xinu'l.
 %eng
 %spa
T jun tun, tun.
 = jun tun, tun.
 %mor jun tun, tun.
 %eng
 %spa
C mus.
 %mor mus.
 %eng
T pa xaa.
 = pa kasaa.
 %mor pa kasaa.
 %eng
 %spa
R qil chi.
 %mor qil /chi.
 %eng
A ni le.
 %mor ni le.
 %eng
R corre el radio.
 %mor corre el radio.
 %eng
T pam, pam.
 = upam, upam.
 %mor *u-pam, *u-pam.
 %eng
 %spa
At mus cha, mus.
 %mor mus cha, mus.
 %eng
T pam e'.
 = upam e'.
 %mor *u-pam e'.
 %eng
 %spa
R uxajab' e'.
 %mor u-xajab' e'.
 %eng
T pam.
 = upam.
 %mor *u-pam.
 %eng
 %spa
A qana mpe na.
 %mor qana mpe na.
 %eng
T pame'.
 = upam e'.
 %mor *u-pam e'.
 %eng
 %spa
At chatwalija na q'anoq e.
 %mor chatwalija na q'anoq e.
 %eng
At al Tian.
 %mor al Tian.
 %eng
A qana mpe na, qana mpe na.
 %mor qana mpe na, qana mpe na.
 %eng
R a xtup cha.
 %mor a xtup /cha.
 %eng
A n ku la le.
 %mor n ku la le.
 %eng
R trianco.
 %mor trianco.
 %eng
T lankah.
 = triancoh.
 %mor triancoh.
 %eng
 %spa
R tamik.
 %mor tamik.
 %eng
*S8-31
A jas u'anom uwi le jun achi le'.
 %mor jas u'anom uwi le jun achi le'.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
R ch'ob' taj.
 = ma kinchob' taj.
 %mor *ma *k-0-*in/chob' ta-j.
 %eng
T jah xach?.
 = jas uwach?.
 %mor jas *u-wach?.
 %eng
 %spa
R wakalito.
 %mor wakalito.
 %eng
T junaj je'.
 = junaj.
 %mor junaj.
 %eng
 %spa
A wakalito.
 %mor wakalito.
 %eng
At wakalito, dih.
 %mor wakalito, dih.
 %eng
T kilipa.
 = wakalito.
 %mor wakalito.
 %eng
 %spa
A wakalito chi'.
 %mor wakalito chi'.
 %eng
T lita.
 = wakalita.
 %mor wakalita.
 %eng
 %spa
R ma kape ta chik cha'.
 %mor ma k-0/pet ta chi-k /cha'.
 %eng
T pam chik cha'.
 = chupam chik cha.
 %mor *chi-*u-pam chi-k /cha.
 %eng
 %spa
R wakalita chila chik cha'.
 %mor wakalita chi-la chi-k /cha'.
 %eng
A jasa le k'o che luq'ab' e.
 %mor jasa le k'o che le: u-q'ab' e.
 %eng
R ja.
 %mor ja.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
R le rojah.
 = reloja.
 %mor reloja.
 %eng
T lojah.
 = reloja.
 %mor reloja.
 %eng
 %spa
A jas u kolor lu swetra le.
 %mor jas u kolor lu swetra le.
 %eng
A jun achi le'?.
 %mor jun achi le'?.
 %eng
R ch'ob' taj.
 = ma kinch'ob' taj.
 %mor *ma *k-0-*in/ch'ob' ta-j.
 %eng
T ch'ob' taj.
 = ma kinch'ob' taj.
 %mor *ma *k-0-*in/ch'ob' ta-j.
 %eng
 %spa
C ah kach'ob' k'ut.
 %mor ah kach'ob' k'ut.
 %eng
T weta.
 = swetra.
 %mor swetra.
 %eng
 %spa
*S8-32
R no.
 %mor no.
 %eng
C rax.
 %mor rax.
 %eng
T no tob'.
 = ma kinch'ob' taj.
 %mor *ma *k-0-*in/ch'ob' *ta-*j.
 %eng
 %spa
R kotz'ij.
 %mor kotz'ij.
 %eng
A jas ukolor e kotz'ij.
 %mor jas u-kolor e kotz'ij.
 %eng
T jah? tz'ij.
 = kotz'ij.
 %mor kotz'ij.
 %eng
 %spa
C jas uwach al Tian?.
 %mor jas uwach al Tian?.
 %eng
R panawito.
 %mor panawito.
 %eng
T nik.
 = nik.
 %mor nik.
 %eng
 %spa
A panawito chi.
 %mor panawito chi.
 %eng
T wita.
 = panawita.
 %mor panawita.
 %eng
 %spa
R saq'ul.
 %mor saq'ul.
 %eng
A jawi le saq'ul le'?.
 %mor jawi le saq'ul le'?.
 %eng
A ay e saq'ul le'.
 %mor ay e saq'ul le'.
 %eng
A k'oo jun saq'ul.
 %mor k'oo jun saq'ul.
 %eng
C saq'ul, jas ka'ana al Tian.
 %mor saq'ul, jas ka'ana al Tian.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
N al Tian cha.
 %mor al Tian cha.
 %eng
C jas ka'anoh.
 %mor jas ka'anoh.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
T iya kah.
 = yakis.
 %mor yakis.
 %eng
 %spa
C jas ka'ano.
 %mor jas ka'ano.
 %eng
T siyakah.
 = yakis.
 %mor yakis.
 %eng
 %spa
C siyaka.
 %mor siyaka.
 %eng
A yake riri yakis.
 %mor yake riri yakis.
 %eng
T m, siyakah.
 = yakis.
 %mor yakis.
 %eng
 %spa
*S8-33
N yakis ku'ano cha.
 %mor yakis ku'ano cha.
 %eng
At inaj ak' e.
 %mor inaj ak' e.
 %eng
T noka'.
 = inaj ak' e.
 %mor inaj ak' e.
 %eng
 %spa
At yak e'.
 = ak' e.
 %mor ak' e.
 %eng
T yak' e'.
 = ak' e.
 %mor ak' e.
 %eng
 %spa
At no.
 %mor no.
 %eng
C a nim le che'.
 %mor a nim le che'.
 %eng
R ten nan.
 %mor ten nan.
 %eng
N di cha.
 %mor di cha.
 %eng
C al Sep.
 %mor al Sep.
 %eng
N al sep cha.
 %mor al sep cha.
 %eng
R ach?.
 = jas uwach.
 %mor *jas *u/wach.
 %eng
T lik.
 = k'olik.
 %mor /*k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
R nim che.
 = nim e che'.
 %mor nim *e: che'.
 %eng
C nim uchi.
 %mor nim uchi.
 %eng
R ay jas u korol wa le jun achih?.
 = jas u kolor wa le jun achi.
 %mor jas u-kolor wa le: jun achi.
 %eng
R k'o upatalon.
 = k'o upantalon.
 %mor /k'o: u-pantalon.
 %eng
T palon.
 = upantalon.
 %mor *u-pantalon.
 %eng
 %spa
A jastaq uwach ee ri' ri'.
 %mor jastaq uwach ee ri' ri'.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
T inaj sis.
 = inaj sis.
 %mor inaj sis.
 %eng
 %spa
R sis.
 %mor sis.
 %eng
A i jas k'uwach wa le jun chik e.
 %mor i jas k'u u-wach wa le jun chi-k e.
 %eng
T tz'i le', le'.
 = tz'i le', le'.
 %mor tz'i le', le'.
 %eng
 %spa
R o le.
 %mor o le.
 %eng
A no le jun e k'o jela le.
 %mor no le jun e k'o: je-la le.
 %eng
*S8-34
R m.
 %mor m.
 %eng
T tz'i le', le', le'.
 = tz'i le', le', le'.
 %mor tz'i le', le', le'.
 %eng
 %spa
R le li li le'.
 = le ri ri le.
 %mor le: ri ri le.
 %eng
T tz'i'.
 = tz'i'.
 %mor tz'i'.
 %eng
 %spa
At oy uy le jun kapalajinik.
 %mor oy uy le jun kapalajinik.
 %eng
A jas uwach.
 %mor jas uwach.
 %eng
R ay xej wib'.
 = ay xinxej wib'.
 %mor ay *x-0-*in/xe'j w-ib'.
 %eng
T jib'.
 = xinxe'j wib'.
 %mor *x-0-*in/xe'j *w-ib'.
 %eng
 %spa
At mona le'.
 %mor mona le'.
 %eng
T tz'i.
 = tz'i.
 %mor tz'i.
 %eng
 %spa
R mona.
 %mor mona.
 %eng
T monah.
 = monah.
 %mor monah.
 %eng
 %spa
A le naj jun e.
 %mor le naj jun e.
 %eng
R le li li li'.
 = le ri ri ri.
 %mor le: ri ri ri.
 %eng
T li', li'.
 = ri ri.
 %mor ri ri.
 %eng
 %spa
A pares.
 %mor pares.
 %eng
R ch'ab' taj.
 = makinch'ob' taj.
 %mor *ma *k-0-*in/ch'ob' ta-j.
 %eng
T chob' taj.
 = ma kinch'ob' taj.
 %mor *ma *k-0-*in/ch'ob' ta-j.
 %eng
 %spa
T me'x, me'x.
 = me's, me's.
 %mor me's, me's.
 %eng
 %spa
At sis.
 %mor sis.
 %eng
R uya jun qana le le xet'onik.
 = kaxet'onik.
 %mor uya jun qana le le *k-0/xet'o-n-ik.
 %eng
T ay t'enik.
 = kaxet'onik.
 %mor *k-0/xet'o-n-ik.
 %eng
 %spa
At ay jas k'u wach wa lale le.
 %mor ay jas k'u wach wa lale le.
 %eng
R sis.
 %mor sis.
 %eng
At saj impena la qab' Tian.
 %mor saj impena la qab' Tian.
 %eng
*S8-35
At jas k'u wach wa.
 %mor jas k'u wach wa.
 %eng
R le jun i.
 %mor le: jun i.
 %eng
At di jas k'u wach wa le juni'.
 %mor di jas k'u wach wa le juni'.
 %eng
T dah wat? wat?.
 = da' awe at.
 %mor da' aw-*e at.
 %eng
 %spa
R lee li' li' li'.
 = le ri ri, ri.
 %mor le: ri ri, ri.
 %eng
T tz'i le', le'.
 = tz'i le', le'.
 %mor tz'i le', le'.
 %eng
 %spa
At eh k'o kije'.
 %mor eh k'o kije'.
 %eng
R m, b'aya.
 %mor m, b'aya.
 %eng
At are xa e Diose?.
 %mor are xa e Diose?.
 %eng
T kab'a le'.
 = ........
 %mor ........
 %eng
 %spa
At jun wari, le.
 %mor jun wari, le.
 %eng
A jas uwach wa le xqatan b'ik.
 %mor jas uwach wa le x-0/qatan b'ik.
 %eng
R le'.
 %mor le'.
 %eng
A le k'o jun xqatan b'i chuxol lale'?.
 %mor le k'o jun xqatan b'i chuxol lale'?.
 %eng
T wach? jah?.
 = jas uwach?.
 %mor *jas *u-wach?.
 %eng
 %spa
R le' jalon.
 = le jaron.
 %mor le: jaron.
 %eng
A jas uwache'.
 %mor jas uwache'.
 %eng
T awi lone'.
 = jawi k'o: wi le jaron e.
 %mor jawi /*k'o: *wi *le: jaron e.
 %eng
 %spa
At ja.
 %mor ja.
 %eng
A a k'o jun xqatan b'i chuxol le.
 %mor a k'o jun xqatan b'i chuxol le.
 %eng
N al Tian.
 %mor al Tian.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
A la k'ut k'olike.
 %mor la k'ut k'olike.
 %eng
T lon e'.
 = jaron e'.
 %mor jaron e'.
 %eng
 %spa
N ma an pan ale le.
 %mor ma an pan ale le.
 %eng
T wi nulon e'.
 = nujaron e'.
 %mor nu-jaron e'.
 %eng
 %spa
*xk'is le nabe uwach e cinta S-8.
*S8-36
C le jun e?.
 %mor le jun e?.
 %eng
T m yeta' yeta'.
 = m yeta' yeta'.
 %mor m yeta' yeta'.
 %eng
 %spa
At ch'ob' ta in chi jun chuwach e.
 %mor ch'ob' ta in chi jun chuwach e.
 %eng
A jun rapix', no.
 %mor jun rapix', no.
 %eng
A rapix pues.
 %mor rapix pues.
 %eng
T yeta ay.
 = yeta ay.
 %mor yeta ay.
 %eng
 %spa
At ja.
 %mor ja.
 %eng
A nk'ule jun chike k'o puwi le.
 %mor nk'ule jun chike k'o puwi le.
 %eng
At inaj tan tz'uune.
 %mor inaj tan tz'uune.
 %eng
A aje pu tantz'unun ale'.
 %mor aje pu tantz'unun ale'.
 %eng
At m.
 %mor m.
 %eng
T jun tzunu.
 = jun tantz'unun e.
 %mor jun tantz'unun e.
 %eng
 %spa
A jas ku wach wa le wari?.
 %mor jas ku wach wa le wari?.
 %eng
T e tzununu, e tzunun chik.
 = tantz'unun chik.
 %mor tantz'unun chi-k.
 %eng
 %spa
A jachin taq e wari?.
 %mor jachin taq e wari?.
 %eng
R mu's.
 %mor mu's.
 %eng
T tzunun chik.
 = tantz'unun chik.
 %mor tantz'unun chi-k.
 %eng
 %spa
A joropa?.
 %mor joropa?.
 %eng
R k'iya taj.
 = ma k'iya taj.
 %mor *ma k'iya ta-j.
 %eng
T k'iya taj.
 = ma k'iya taj.
 %mor *ma k'iya ta-j.
 %eng
 %spa
A joropa?.
 %mor joropa?.
 %eng
R jun keb', xaq jun keb', ne.
 %mor jun keb', xaq jun keb', ne.
 %eng
At chawesaj n laq'ab'.
 %mor chawesaj n le: a-q'ab'.
 %eng
T n.
 = n.
 %mor n.
 %eng
 %spa
At alaj e chikop e.
 %mor alaj e chikop e.
 %eng
*S8-37
A n, le jun chik e, jas o wa la le'?.
 %mor n, le jun chi-k e, jas o wa la le'?.
 %eng
At tzare' naj kuk.
 %mor tzare' naj kuk.
 %eng
R nom chi'.
 %mor nom /chi'.
 %eng
A mismo k'oy.
 %mor mismo k'oy.
 %eng
C jun k'oy.
 %mor jun k'oy.
 %eng
R jah?.
 %mor jah?.
 %eng
At k'oy.
 %mor k'oy.
 %eng
A kawil lu wi chu palaj ee.
 %mor kawil lu wi chu palaj ee.
 %eng
T wilo lee chi le'.
 = kawil le chiri le.  (kawil la chile.)
 %mor *k-0-aw/il-!o le: chi-*ri le:.  (kawil la chile.)
 %eng
 %spa
T le'.
A le jun chike'? tzare le aq, tzare.
 %mor le jun chike'? tzare le aq, tzare.
 %eng
At oy.
 %mor oy.
 %eng
T wilo le chi le', le'.
 = kawil le achi le'.
 %mor *k-0-aw/il-!o le: achi le'.
 %eng
 %spa
T wilom chi le'.
 = wilom lachi le'.
 %mor w/il-om *le: achi le'.
 %eng
 %spa
C ah je.
 %mor ah je.
 %eng
A jun sulusik chik.
 %mor jun sulusik chik.
 %eng
R ay, jun tz'eq' raq'.
 %mor ay, jun *k-0-*u/tz'eq' r-aq'.
 %eng
C ay, pero che le slide.
 %mor ay, pero che le slide.
 %eng
T cheq' e laq'.
 = kuseq' raq'.
 %mor *k-0-*u/seq' e: r-aq'.
 %eng
 %spa
C chupam le slide.
 %mor chupam le slide.
 %eng
T cheq' laq'.
 = kuseq' raq'.
 %mor *k-0-*u/seq' r-aq'.
 %eng
 %spa
At kutz'eq' raq'.
 %mor kutz'eq' raq'.
 %eng
C k'o pa panima.
 %mor k'o pa panima.
 %eng
T laq'.
 = raq'.
 %mor r-aq'.
 %eng
 %spa
A ja?.
 %mor ja?.
 %eng
C k'o pa Panima, Panima.
 %mor k'o pa Panima, Panima.
 %eng
*S8-38
N chawila qajoq cha al Tian.
 %mor chawila qajoq cha al Tian.
 %eng
R chay, chay chay.
 %mor chay, chay chay.
 %eng
T eb'ay, jola cha'.
 = reloja cha.
 %mor reloja /cha.
 %eng
 %spa
T jola cha' jola'.
 = reloja cha.
 %mor reloja /cha.
 %eng
 %spa
T chi chi tzaq kan wi pa la?.
 = chi chi tzaq kan wi pa la?.
 %mor chi chi *x-0/tzaq kan wi pa la?.
 %eng
 %spa
C a utz le jakis.
 %mor a utz le jakis.
 %eng
C ...........
 %mor ...........
 %eng
At uy, tzi jun kachkay upalaj e'.
 %mor uy, tzi jun kachkay u-palaj e'.
 %eng
T kach' ee'.
 = jun kach kay.
 %mor *jun kach kay.
 %eng
 %spa
R ay jun kach' e chi'.
 %mor ay jun kach' e /chi'.
 %eng
A t kach' e chik cha'.
 %mor t kach' e chik cha'.
 %eng
T ka chik cha'.
 = kach' e chik cha'.
 %mor kach' e chi-k /cha'.
 %eng
 %spa
R ta loq.
 %mor *ch-0-*a/ta' la-oq.
 %eng
R .......
 %mor .......
 %eng
A jas owa le wari?.
 %mor jas owa le wari?.
 %eng
T kach'.
 = jun kach kay.
 %mor jun kach kay.
 %eng
 %spa
A jah?.
 %mor jah?.
 %eng
T kach'.
 = kach'.
 %mor kach'.
 %eng
 %spa
At kach' chi.
 %mor kach' chi.
 %eng
T ay, kach'.
 = ay, kach'.
 %mor ay, kach'.
 %eng
 %spa
A jas a le wari, al Sep'? nk'ule.
 %mor jas a le wari, al Sep'? nk'ule.
 %eng
A ri? qila pan je wari, qila pan jewari.
 %mor ri? qila pan je wari, qila pan jewari.
 %eng
At jachin e ruk'am e naj utz'i?.
 %mor jachin e ri u/k'am e naj u-tz'i?.
 %eng
T tz'i, k'am tz'i.
 = ruk'am tz'i.
 %mor ri u/k'am tz'i.
 %eng
 %spa
*S8-39
R junaj tz'i'.
 %mor jun-aj tz'i'.
 %eng
T ach'i', ch'i'.
 = atz'i, tz'i.
 %mor a-tz'i, tz'i.
 %eng
 %spa
R jun puk e tz'i ya.
 %mor jun puk e tz'i ya.
 %eng
At te loq, Tian.
 %mor te loq, Tian.
 %eng
T tz'i la.
 = tz'i la.
 %mor tz'i la.
 %eng
 %spa
At Tian.
 %mor Tian.
 %eng
T puk e tz'i la.
 = puk e tz'i la.
 %mor puk e tz'i la.
 %eng
 %spa
A le.
 %mor le.
 %eng
T puk e tz'i ya.
 = puk e tz'i ya.
 %mor puk e tz'i ya.
 %eng
 %spa
A are ne lo pox wa le wa'.
 %mor are ne lo pox wa le wa'.
 %eng
At kinch'ob' taj.
 %mor kinch'ob' taj.
 %eng
T tz'i'.
 = tz'i'.
 %mor tz'i'.
 %eng
 %spa
A tzare kape b'oh, nima b'oj ri.
 %mor tzare kape b'oh, nima b'oj ri.
 %eng
At nima b'oj.
 %mor nima b'oj.
 %eng
R b'oj.
 %mor b'oj.
 %eng
A jun achi kulik e.
 %mor jun achi k-0/ul-ik e.
 %eng
R ja?.
 %mor ja?.
 %eng
A jawi le raqan e?.
 %mor jawi le raqan e?.
 %eng
R ja?.
 %mor ja?.
 %eng
At tzij k'ut e.
 %mor tzij k'ut e.
 %eng
T siyak.
 = yakis.
 %mor yakis.
 %eng
 %spa
A nima b'oj e k'o lu, lutzam e, k'o luchi.
 %mor nima b'oj e k'o lu, le: u-tzam e, k'o le: u-chi.
 %eng
T yakis, yak e'.
 = yakis, yak e'.
 %mor yakis, yak e'.
 %eng
 %spa yakis.
At nik'aj chik e.
 %mor nik'aj chik e.
 %eng
T nan, yak e'.
 = nan, yak e'.
 %mor nan, yak e'.
 %eng
 %spa
R jun, jun, jun, jun.
 %mor jun, jun, jun, jun.
 %eng
*S8-40
C jawi', a k'o achak'.
 %mor jawi', a k'o a-chak'.
 %eng
R tzare me's.
 %mor tzare me's.
 %eng
At ixpeq chik cha'.
 %mor ixpeq chik cha'.
 %eng
T pek.
 = ixpeq.
 %mor ixpeq.
 %eng
 %spa
R laware'.
 %mor le: a-ware'.
 %eng
R .......
 %mor .......
 %eng
R kikik'al cha'.
 %mor k-ki/k'al /cha'.
 %eng
At jas ku wach wa le jun e'.
 %mor jas ku u-wach wa le jun e'.
 %eng
A misma, misma je', kawiloh.
 %mor misma, misma je', kawiloh.
 %eng
A xaq pak'al chuxe le'.
 %mor xaq pak'al chuxe le'.
 %eng
T k'at chi'.
 = rixk'aq chi.
 %mor *r-ixk'aq /chi.
 %eng
 %spa jun chik cha'.
At uy alaj e rixk'aq e'.
 %mor uy alaj e r-ixk'aq e'.
 %eng
T k'aq chik cha'.
 = rixk'aq chik cha.
 %mor *r-ixk'aq chi-k /cha.
 %eng
 %spa
T yak' cha'.
 = ak' yakis.
 %mor ak' yakis.
 %eng
 %spa
T yak', yak'.
 =yak', yak'.
 %moryak', yak'.
 %eng
 %spa
C le yakis?.
 %mor le yakis?.
 %eng
T le yak saa.
 = le yakis.
 %mor le: yakis.
 %eng
 %spa
At la k'ut e, ma xawil ta kan exa.
 %mor la k'ut e, ma xawil ta kan exa.
 %eng
At qantel?.
 %mor qantel?.
 %eng
C a katetz'an pa yakis?.
 %mor a katetz'an pa yakis?.
 %eng
T no.
 = no.
 %mor no.
 %eng
 %spa
C no?.
 %mor no?.
 %eng
T no?.
 = no?.
 %mor no?.
 %eng
 %spa
R San Pera la Monko.
 = San Pedra Almolongo.
 %mor San Pedra Almolongo.
 %eng
*S8-41
C katetz'an yakis.
 %mor katetz'an yakis.
 %eng
At San Pera la Monka.
 %mor San Pera la Monka.
 %eng
T Monkah.
 = San Pera la Monka.
 %mor San Pera la Monka.
 %eng
 %spa
C kojetz'an.
 %mor kojetz'an.
 %eng
At le.
 %mor le.
 %eng
T la Monkah.
 = la Monkah.
 %mor la Monkah.
 %eng
 %spa
C le monka, kujetz'an.
 %mor le monka, kujetz'an.
 %eng
At k'o chila le.
 %mor k'o chila le.
 %eng
A jun calawera k'o chiri le.
 %mor jun calawera k'o chiri le.
 %eng
T monkah.
 = monkah.
 %mor monkah.
 %eng
 %spa
C monka.
 %mor monka.
 %eng
T monka'ah.
 = monka'ah.
 %mor monka'ah.
 %eng
 %spa
C monka' at.
 %mor monka' at.
 %eng
T monka' at.
 = monka' at.
 %mor monka' at.
 %eng
 %spa
C monka' at.
 %mor monka' at.
 %eng
T monka ja.
 = monka ja.
 %mor monka ja.
 %eng
 %spa
A monka at chi.
 %mor monka at chi.
 %eng
A ..........
 %mor ..........
 %eng
C jas ka'anoh?.
 %mor jas ka'anoh?.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C no?, ah, k'o le taq wixikin.
 %mor no?, ah, k'o le taq wixikin.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C k'o le a wixikin.
 %mor k'o le a wixikin.
 %eng
T nik, plaj.
 = upalaj.
 %mor *u-palaj.
 %eng
 %spa
C plaj, utz le wixikin.
 %mor plaj, utz le wixikin.
 %eng
At le winaq e.
 %mor le winaq e.
 %eng
*S8-42
At keb' tz'i le'.
 %mor keb' tz'i le'.
 %eng
T tz'i.
 = tz'i.
 %mor tz'i.
 %eng
 %spa
N chatsepeloq di.
 %mor chatsepeloq di.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
A inaj ch'o le'.
 %mor inaj ch'o le'.
 %eng
T jun e' ch'oh puch e'.
 = jun e' ch'oh puch e'.
 %mor jun e' ch'oh pu-ch e'.
 %eng
 %spa
R ch'o chi'.
 %mor ch'o /chi'.
 %eng
A ch'o le naj wich e.
 %mor ch'o le naj wich e.
 %eng
At nan.
 %mor nan.
 %eng
At ch'ob'a wa le jun e.
 %mor ch'ob'a wa le jun e.
 %eng
R nan chik cha.
 %mor nan chi-k /cha.
 %eng
A no tz'ila le jun q'eq.
 %mor no tz'ila le jun q'eq.
 %eng
T nan chik cha'.
 = nan chik cha'.
 %mor nan chi-k /cha'.
 %eng
 %spa
R tz'i le jun i.
 %mor tz'i le: jun i.
 %eng
A are ch'o le naj wich' e.
 %mor are ch'o le naj wich' e.
 %eng
T ah no'.
 = ah no'.
 %mor ah no'.
 %eng
 %spa
At le naj uno's e.
 %mor le naj u-no's e.
 %eng
R no's.
 %mor no's.
 %eng
T no's.
 = no's.
 %mor no's.
 %eng
 %spa
At jachin inaj ri ri ri?.
 %mor jachin inaj ri ri ri?.
 %eng
A k'o jun kej.
 %mor k'o jun kej.
 %eng
R no's cha?.
 %mor no's /cha?.
 %eng
T nox.
 = no's.
 %mor no's.
 %eng
 %spa
A a k'o keej?.
 %mor a /k'o: keej?.
 %eng
T no's.
 = no's.
 %mor no's.
 %eng
 %spa
T taj e?.
 = n k'o taj e.
 %mor *n /*k'o: ta-j e.
 %eng
 %spa
*S8-43
At tzare jun jun.
 %mor tzare jun jun.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
R le.
 %mor le.
 %eng
T taj e'.
 = k'o taj e.
 %mor /*k'o: ta-j e.
 %eng
 %spa
R kaqil pa cino.
 %mor k-0-q/il pa cino.
 %eng
At qil pacino.
 %mor qil pacino.
 %eng
T a cinah.
 = pa sina.
 %mor pa sina.
 %eng
 %spa
At tzare le le.
 %mor tzare le le.
 %eng
R comb'itoh.
 %mor comb'itoh.
 %eng
T b'itah.
 = comb'ito.
 %mor comb'ito.
 %eng
 %spa
At comb'it chi k'ut cha.
 %mor comb'it chi k'ut cha.
 %eng
T b'itee wuch.
 = comb'ito puch.
 %mor comb'ito pu-ch.
 %eng
 %spa
C Tian k'o le jun ch'e.
 %mor Tian k'o le jun ch'e.
 %eng
R comb'ito puch.
 %mor comb'ito pu-ch.
 %eng
C k'o le teeh che'.
 %mor k'o le teeh che'.
 %eng
R comb'ito q'e'.
 %mor comb'ito q'e'.
 %eng
T a k'o puch le'.
 = a k'o puch le'.
 %mor a /k'o: pu-ch le'.
 %eng
 %spa
R ta ta ta ta.
 %mor ta ta ta ta.
 %eng
T luk' le'.
 = ruk' le.
 %mor r-uk' le.
 %eng
 %spa
R comb'it.
 %mor comb'it.
 %eng
T olik uch.
 = a k'o puch.
 %mor *a /k'o:-!l-!ik pu-ch.
 %eng
 %spa
At qana mpe na dih.
 %mor qana mpe na dih.
 %eng
T kach' loj.
 = reloj.
 %mor reloj.
 %eng
 %spa
R le kach'.
 %mor le: kach'.
 %eng
At sona, sona.
 %mor sona, sona.
 %eng
T ay k'ach.
 = ay k'ach.
 %mor ay k'ach.
 %eng
 %spa
*S8-44
At santa rion kelik e'.
 %mor santa rion kelik e'.
 %eng
R satranon, satranon.
 %mor satranon, satranon.
 %eng
T triyon.
 = santa rion.
 %mor santa rion.
 %eng
 %spa
At e eej a ne lo le.
 %mor e eej a ne lo le.
 %eng
T ej o'.
 = ej a'.
 %mor e:j a'.
 %eng
 %spa
R ma loq.
 %mor *ch-0-*a/k'am-a la-oq.
 %eng
T ej o', ej e'.
 = ej a', ej e'.
 %mor ej a', ej e'.
 %eng
 %spa
At y le ej a.
 %mor y le ej a.
 %eng
T ejo'.
 = ej a'.
 %mor ej a'.
 %eng
 %spa
At y ej a at ej a.
 %mor y ej a at ej a.
 %eng
C ah a k'ax al se'p.
 %mor ah a k'ax al se'p.
 %eng
R no.
 %mor no.
 %eng
At qila mpe na' qila mpe na'.
 %mor qila mpe na' qila mpe na'.
 %eng
C no.
 %mor no.
 %eng
T ej a', ej a', ej a'.
 = ej a', ej a', ej a'.
 %mor ej a', ej a', ej a'.
 %eng
 %spa
C ej a al Tian.
 %mor ej a al Tian.
 %eng
T ej ak ej a'.
 = ej ak eja'.
 %mor ej ak ej a'.
 %eng
 %spa
At qana mpe na, qila mpe le wari'.
 %mor qana mpe na, qila mpe le wa-ri'.
 %eng
N chawila k'ut dih.
 %mor chawila k'ut dih.
 %eng
T u le'.
 = u le'.
 %mor u le'.
 %eng
 %spa
At qila mpe na al Tian wila cha.
 %mor qila mpe na al Tian wila cha.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
At jas k'u wach wa?.
 %mor jas k'u u-wach wa?.
 %eng
T jah? li'.
 = ri.
 %mor ri.
 %eng
 %spa
*S8-45
A jun achi le'.
 %mor jun achi le'.
 %eng
T li', li le'.
 = ri, ri le.
 %mor ri, ri le.
 %eng
 %spa
A sipa taj wa tajin ka...
 %mor sipa taj wa tajin ka...
 %eng
A tajin kaya jas taq re puchi'.
 %mor tajin kaya jas taq r-e pa u-chi'.
 %eng
T le', pilon e'.
 = le', pilon e'.
 %mor le', pilon e'.
 %eng
 %spa
A la k'ut tajin kakan ch'o'oj e chiri le.
 %mor la k'ut tajin kakan ch'o'oj e chi-ri le.
 %eng
T oj e'.
 = cho'oj e.
 %mor /cho'-oj e.
 %eng
 %spa
At i a xa pu ch'o'oj wa'?.
 %mor i a xa pu ch'o'oj wa'?.
 %eng
T o'oj a'.
 = ch'oj e.
 %mor /ch'o'-oj e.
 %eng
 %spa
A kawil puch kitopem kiche'.
 %mor kawil pu-ch ki/top-em ki-che'.
 %eng
T che' le' che'.
 = che' le' che'.
 %mor che' le' che'.
 %eng
 %spa
At chare e ej a.
 %mor chare e ej a.
 %eng
T che' le'.
 = che' le'.
 %mor che' le'.
 %eng
 %spa
A m, n kawil le respada le jun e.
 %mor m, n kawil le respada le jun e.
 %eng
A luch'ich' e.
 %mor le: u-ch'ich' e.
 %eng
T che' le.
 = che' le.
 %mor che' le.
 %eng
 %spa
R jas uwach k'u wa la jun ri ri ri.
 %mor jas uwach k'u wa la jun ri ri ri.
 %eng
T jah? wach k'u wa le jun ri ri ri.
 = jah? wach k'u wa le jun ri ri ri.
 %mor jah? wach k'u wa le: jun ri ri ri.
 %eng
 %spa
T jah? wach k'u laj.
 = jah? jas uwach k'u la.
 %mor jah? *jas *u-wach k'u la.
 %eng
 %spa
At chare e santa rion e le jun e'.
 %mor chare e santa rion e le jun e'.
 %eng
R talina, talina, talina.
 %mor talina, talina, talina.
 %eng
T li ri'.
 = le ri.
 %mor le: ri.
 %eng
 %spa
R telano.
 %mor telano.
 %eng
T la ri ya'.
 = le ri ya'.
 %mor le: ri ya'.
 %eng
 %spa
At qila k'u na.
 %mor qila k'u na.
 %eng
C la le le' al Tian.
 %mor la le le' al Tian.
 %eng
*S8-46
T lii le'.
 = ri le.
 %mor ri le.
 %eng
 %spa
R qana ula taj e taj taj.
 %mor qana k'u la ta-j e ta-j ta-j.
 %eng
T uya.
 = uya.
 %mor uya.
 %eng
 %spa
R li le, le, le, le.
 %mor li le, le, le, le.
 %eng
T kaqil e.
 = kaqilo le.
 %mor k-0-q/il le.
 %eng
 %spa
A xawilo le.
 %mor xawilo le.
 %eng
At le tamb'or le.
 %mor le tamb'or le.
 %eng
T ah no le.
 = ah no le.
 %mor ah no le.
 %eng
 %spa
A juicia tajin kech'ojinik e'.
 %mor juicia /tajin k-e/ch'oji-n-ik e'.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
A k'o le nik'aj e, k'o le nik'aj chiik e.
 %mor k'o le nik'aj e, k'o le nik'aj chi-k e.
 %eng
R taton, taton, to te.
 %mor taton, taton, to te.
 %eng
T jo le mu'l.
 = jo le mu'l.
 %mor /jo le mu'l.
 %eng
 %spa
R lin kan tin.
 %mor lin kan tin.
 %eng
At ay k'a.
 %mor ay k'a.
 %eng
N ay mpe n k'o ta chi ratzyaq.
 %mor ay mpe n /k'o: ta chi r-atzyaq.
 %eng
C kikan.
 %mor kikan.
 %eng
R kikan chi'.
 %mor kikan /chi'.
 %eng
R chik a le'.
 %mor chi-k a le'.
 %eng
R kano.
 %mor k-0-a/b'an-o.
 %eng
At al Tian chawila k'ut.
 %mor al Tian chawila k'ut.
 %eng
C xa xtzaq le jun yakis.
 %mor xa xtzaq le jun yakis.
 %eng
N di sepeloq.
 %mor di sepeloq.
 %eng
T no, no.
 = no, no.
 %mor no, no.
 %eng
 %spa
N Tian di ah.
 %mor Tian di ah.
 %eng
C jas kawilo?.
 %mor jas kawilo?.
 %eng
*S8-47
R kinya jun a q'an chare.
 %mor k-0-in/ya' jun a q'an chi-r-e.
 %eng
N di ah.
 %mor di ah.
 %eng
T no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
At n k'o ta chik e.
 %mor n /k'o: ta chi-k e.
 %eng
C no.
 %mor no.
 %eng
T puch.
 = jas puch.
 %mor *jas pu-ch.
 %eng
 %spa
A alaj ch'oj tajin kakano le.
 %mor alaj ch'oj tajin kakano le.
 %eng
C puch.
 %mor puch.
 %eng
T puch.
 = puch.
 %mor pu-ch.
 %eng
 %spa
C jawi'? jawi' Tian.
 %mor jawi'? jawi' Tian.
 %eng
At le nik'aj e kikikoj q'aq' e.
 %mor le nik'aj e kikikoj q'aq' e.
 %eng
A k'o q'aq kuk'am e nik'aj e.
 %mor k'o q'aq kuk'am e nik'aj e.
 %eng
C a k'o la wi, le naj awuj.
 %mor a k'o la wi, le naj awuj.
 %eng
N ali.
 %mor ali.
 %eng
At le jun e enaq chirij.
 %mor le jun e enaq chirij.
 %eng
At enaq chupam ch'il.
 %mor enaq chupam ch'il.
 %eng
At le naj kej e.
 %mor le naj kej e.
 %eng
C a k'o la enaj a wuj.
 %mor a k'o la enaj a wuj.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C a k'o linaj awuj.
 %mor a k'o le: inaj a-wuj.
 %eng
T k'anik e'.
 = k'olik e.
 %mor /k'o:-l-ik e.
 %eng
 %spa
C jawi'?.
 %mor jawi'?.
 %eng
At jelale kak'utun pa cine.
 %mor jelale kak'utun pa cine.
 %eng
T k'anik e.
 = k'olik e.
 %mor /k'o:-l-ik e.
 %eng
 %spa
C k'olik jela le'?.
 %mor /k'o:-l-ik je-la le'?.
 %eng
T je le' le'.
 = jela le le.
 %mor je-*la le le.
 %eng
 %spa
*S8-48
C a k'olik le winaq ruk' le chikop?.
 %mor a k'olik le winaq ruk' le chikop?.
 %eng
T wich' ataj yak'.
 = ak'.
 %mor wich' ak'.
 %eng
 %spa
C jawii k'o wi lee wakax?.
 %mor jawii k'o wi lee wakax?.
 %eng
R i laj sib' e?.
 %mor i laj sib' e?.
 %eng
T sib' e.
 = sib' e.
 %mor sib' e.
 %eng
 %spa
R ay nuq'ab'.
 %mor ay nu-q'ab'.
 %eng
At k'o upame, upam e q'aq'.
 %mor k'o u-pam e, u-pam e q'aq'.
 %eng
At xel bik e.
 %mor xel bik e.
 %eng
T sib' e'.
 = sib' e'.
 %mor sib' e'.
 %eng
 %spa
R sis.
 %mor sis.
 %eng
At sib' e, qana k'u na.
 %mor sib' e, qana k'u na.
 %eng
At qila le winaq.
 %mor qila le winaq.
 %eng
R chi, chi, chi, chi.
 %mor chi, chi, chi, chi.
 %eng
At kejenaq chirij kej.
 %mor /kej-inaq chi-r-ij kej.
 %eng
R ma kej taj.
 %mor ma kej ta-j.
 %eng
T chi, chi, chi, chi.
 = chi, chi, chi, chi.
 %mor chi, chi, chi, chi.
 %eng
 %spa
At kej.
 %mor kej.
 %eng
R kej taj.
 %mor kej ta-j.
 %eng
T kej in' e.
 = nukej in e.
 %mor *nu-kej in e.
 %eng
 %spa
R kej ta ku ne.
 %mor kej ta ku ne.
 %eng
R k'o ta k'u ne le jun jewa ri.
 %mor /k'o: ta k'u ne le: jun je-wa ri.
 %eng
T nek e', mek in e'.
 = numuyek in e.
 %mor *nu-muyek in e.
 %eng
 %spa
At no, kej i.
 %mor no, kej i.
 %eng
C a k'o luxik, powi'.
 %mor a k'o le: u-xik, pa u-wi'.
 %eng
T mek in e'.
 = numuye'k in e.
 %mor *nu-muye'k in e.
 %eng
 %spa
C k'o luxik.
 %mor /k'o: le: u-xik.
 %eng
T re kiij.
 = re al Sep e.
 %mor r-e *al Sep e.
 %eng
 %spa
*S8-49
C ah je' k'olik.
 %mor ah je' k'olik.
 %eng
T le kin e'.
 = numuye'k in e.
 %mor *nu-muye'k in e.
 %eng
 %spa
R ay, nuq'ab'.
 %mor ay, nu-q'ab'.
 %eng
At di, ay, kuloq.
 %mor di, ay, kuloq.
 %eng
C kejenik.
 %mor kejenik.
 %eng
C ........
 %mor ........
 %eng
R di, al Tian.
 %mor di, al Tian.
 %eng
C al Tian.
 %mor al Tian.
 %eng
T no, no'.
 = no, no'.
 %mor no, no'.
 %eng
 %spa
C xresaj aq'ab'.
 %mor xresaj aq'ab'.
 %eng
At le, kisik.
 = xkisik.
 %mor x-0/k'is-ik.
 %eng
A ah no kacha.
 %mor ah no kacha.
 %eng
C yamero xkisik, k'o le jun al Tian.
 %mor yamero xkisik, k'o le jun al Tian.
 %eng
T ah noh, ah noh.
 = ah noh, ah noh.
 %mor ah noh, ah noh.
 %eng
 %spa
C k'o le jun al Tian.
 %mor k'o le jun al Tian.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C le jun Tian.
 %mor le jun Tian.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C ah, powi'.
 %mor ah, powi'.
 %eng
At naj ak'al.
 %mor naj ak'al.
 %eng
C le naj ak'al le'.
 %mor le naj ak'al le'.
 %eng
T k'al chi'.
 = ak'al chi.
 %mor ak'al /chi.
 %eng
 %spa
At Tian ekeh k'o chupam.
 %mor Tian ekeh k'o chupam.
 %eng
T k'al chi'.
 = ak'al chi.
 %mor ak'al /chi.
 %eng
 %spa
C jas ka'ano, al Tian?.
 %mor jas ka'ano, al Tian?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
*S8-50
C jas ka'ano?.
 %mor jas ka'ano?.
 %eng
T chach?.
 = jasach.
 %mor jasach.
 %eng
 %spa
At chawiyej impe al Tian.
 %mor chawiyej impe al Tian.
 %eng
C jas ka'ano?.
 %mor jas ka'ano?.
 %eng
T jah?.
 = jah?.
 %mor jah?.
 %eng
 %spa
C ruk' la jalom.
 %mor ruk' la jalom.
 %eng
At wiyej na, Tian.
 %mor wiyej na, Tian.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
R a ka san Pedra alamonka.
 %mor a ka san Pedra alamonka.
 %eng
R san Pedra lamonkoh.
 %mor san Pedra lamonkoh.
 %eng
C a k'o awuj ruk' le wakax?.
 %mor a k'o awuj ruk' le wakax?.
 %eng
R monka, monka.
 %mor monka, monka.
 %eng
C monka.
 %mor monka.
 %eng
T san pela lonka, san pela lamonka.
 = san pela lonka, san pela lamonka.
 %mor san pela lonka, san pela lamonka.
 %eng
 %spa
A monka.
 %mor monka.
 %eng
T manka'.
 = manka'.
 %mor manka'.
 %eng
 %spa
At inaj me's.
 %mor inaj me's.
 %eng
C maynka.
 %mor maynka.
 %eng
T maynka'.
 = maynka'.
 %mor maynka'.
 %eng
 %spa
C a katij maynka?.
 %mor a katij maynka?.
 %eng
A xa je kape utiw.
 %mor xa je kape utiw.
 %eng
At tz'i puch.
 %mor tz'i puch.
 %eng
T tije na'.
 = kintij na.
 %mor *k-0-*in/tij na.
 %eng
 %spa
C a katij maynka.
 %mor a katij maynka.
 %eng Qy INCOMP-3A-2E/eat mango.
T amanka'.
 = amanka'.
 %mor a-manka'.
 %eng
 %spa
A la le.
 %mor la le.
 %eng
*S8-51
C a katijoh?.
 %mor a katijoh?.
 %eng
T tijoo.
 = kintijo.
 %mor *k-0-*in/tij-o.
 %eng
 %spa
R san pela tijo.
 = san pedro kintijo.
 %mor san pedro *k-0-*in/tij-o.
 %eng
C tijoo.
 %mor tijoo.
 %eng
T nan luj.
 = reloj.
 %mor nan reloj.
 %eng
 %spa
C a ki le may, le maynke.
 %mor a ki le may, le maynke.
 %eng
At ke makej.
 %mor ke makej.
 %eng
R san pedro lamonka.
 %mor san pedro lamonka.
 %eng
C a ki?.
 %mor a ki'?.
 %eng
T le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C k'o le jun, le jun awaqan.
 %mor k'o le jun, le jun awaqan.
 %eng
N sepeloq dih.
 %mor sepeloq dih.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
R ya chuwech.
 %mor *ch-0-*a/ya' chi-w-e-ch.
 %eng
At kula qajoq.
 %mor kula qajoq.
 %eng
R chi chi chi kimpak'ab'a le ral le wal.
 %mor chi chi chi k-0-in/pak'-ab'a le: r-al le: w-al.
 %eng
A jawi le.
 %mor jawi le.
 %eng
R la toss.
 %mor la toss.
 %eng
N karach'aqij ta k'u le wuj cha'.
 %mor karach'aqij ta k'u le wuj cha'.
 %eng
N al Tian.
 %mor al Tian.
 %eng
T li'tos.
 = li'tos.
 %mor li'tos.
 %eng
 %spa
R t'ub'itaj ne rumal q'ee.
 %mor *x-0/t'ub'i-taj ne r-umal q'ee.
 %eng
At kuloq dih.
 %mor kuloq dih.
 %eng
N di cha'.
 %mor di cha'.
 %eng
T m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
N katetzan ruk' cha.
 %mor k-at/etz'an r-uk' /cha.
 %eng
*S8-52
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
N tetz'ana k'u ruk'.
 %mor *ch-at/etz'an-a k'u r-uk'.
 %eng
A pinguino le kib'i?.
 %mor pinguino le: ki-b'i?.
 %eng
At n.
 %mor n.
 %eng
C a ka'an akem?.
 %mor a ka'an a-kem?.
 %eng
N al Tian.
 %mor al Tian.
 %eng
T noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
N ka'an akem.
 %mor ka'an akem.
 %eng
T kem.
 = kem.
 %mor kem.
 %eng
 %spa
R ta' koko.
 %mor ta' koko.
 %eng
T nan, nan.
 = nan, nan.
 %mor nan, nan.
 %eng
 %spa
T nan tu', nan.
 = nan tu', nan.
 %mor nan tu', nan.
 %eng
 %spa
N jas kawaj.
 %mor jas kawaj.
 %eng
T tu'.
 = tu'.
 %mor tu'.
 %eng
 %spa
R ya kepixkanik, kixb'irkanik.
 %mor ya k-e/pixkan-ik, k-ix/b'irkan-ik.
 %eng
*xk'is le cinta S-8.