.M:1 .L:66 .X:8 * Al Cha:y 24 .N:2 .H:Al Cha:y 24 $$$ ... .H: .H: .H: .H: *Age 3;6.13 *No of utterances: 340 *MLU: 4.31 *R24-1 C ay chay. %mor ay chay. %eng Ch xa tane awech keb' le nu wuj. = xa tane awech keb' le nu wuj. %mor xa tane awech keb' le nu wuj. %eng %spa Ch xuya la pelipe chuwech q'ee. = xuya la pelipe chuwech q'ee. %mor x-0-u/ya' le a pelipe chi-w-e-ch q'e. %eng %spa Ch xata ne awech. = xata ne awech. %mor x-0-a/ta' ne aw-e-ch. %eng %spa C k'o keb' awuj. %mor k'o keb' awuj. %eng J le. %mor le. %eng Ch no. = no. %mor no. %eng %spa C le, le, le. %mor le, le, le. %eng Ch le jun ch' xi. = le jun tz'i. %mor le jun tz'i. %eng %spa C jun al chay. %mor jun al chay. %eng J no ma pa nu xikin taj. %mor no ma pa nu xikin taj. %eng Ch no are lal Talin. = no are lal Talin. %mor no are le al Talin. %eng %spa C are lal Talin. %mor are lal Talin. %eng C ......... %mor ......... %eng C le le taq jah le. %mor le le taq jah le. %eng Ch no', no', no'. = no', no', no'. %mor no', no', no'. %eng %spa C le', le'. %mor le', le'. %eng J kinpoq'ij. %mor k-0-in/poq'-ij. %eng Ch ay ntaq cheq' q'atan. = ay ntaq che' keq'atanik. %mor ay ntaq che' *k-*e/q'atan-ik. %eng %spa J makate taj we kimpoq'ij. %mor ma k-at/b'e: ta-j we k-0-im/poq'-ij. %eng C taq jah le june. %mor taq jah le june. %eng Ch q'atan jetaq ja'. = keq'atan jetaq ja? %mor *k-*e/q'atan jetaq ja? %eng %spa Ch Lin tij puq' ki's. = lal Talin tajin kupuq' jun ki's. %mor *le *al Talin /tajin *k-0-*u/puq' *jun ki's. %eng %spa Ta a Pelipe. %mor a Pelipe. %eng Ch ay laj pumpux. = ay inaj pompu's. %mor ay inaj pompu's. %eng %spa *R24-2 J jas uwache ri cha nan cha, jun mu'x. (looking at the magazine). %mor jas uwache ri cha nan cha, jun mu'x. %eng Ch n unxinu'l. = jun xinu'l. %mor jun xinu'l. %eng %spa C lal juma lub'i'. %mor lal juma lub'i'. %eng Ch le le choch le'. = le, le kachoch le. %mor le, le kachoch le. %eng %spa J laj choch lee. %mor laj choch lee. %eng C taq jah le. %mor taq jah le. %eng Ch ntaq jah. = ntaq jah. %mor ntaq jah. %eng %spa C le, le k'o chupam le jun jah. %mor le, le k'o chupam le jun jah. %eng Ch jah lee. = jah lee. %mor jah lee. %eng %spa C le escalera. %mor le escalera. %eng Ch taq jun lee le jah. = taq jun lee le jah. %mor taq jun lee le jah. %eng %spa C jun b'e' le jawi k'owi le taq jah. %mor jun b'e' le jawi k'owi le taq jah. %eng Ch jun b'e leh. = jun b'e leh. %mor jun b'e leh. %eng %spa Ch in lee rech la Milia. = in lee rech la Milia. %mor in lee r-e-ch le a Milia. %eng %spa Ch jususik, qaj chuwach a lew. = jususik xqaj chuwach ulew. %mor /jus-us-ik *x-0/qaj chi-u-wa-ch ulew. %eng %spa C jas uwach le rech a Milio. %mor jas uwach le rech a Milio. %eng Ch la pedia. = la pedro. %mor la pedro. %eng %spa J le al chala le jun ak'ee. %mor le al chala le jun ak'ee. %eng Ch ay. = ay. %mor ay. %eng %spa Ta wile. %mor wile. %eng Ch ah jun ak'. = ah jun ak'. %mor ah jun ak'. %eng %spa J jun ak' le' ukojom upuwi'. %mor jun ak' le' u/koj-om u-puwi'. %eng Ch jom upuwi' lee. = ukojom upuwi le. %mor *u/koj-om u-puwi le. %eng %spa J le' impeleh jun kar leh. %mor le' impeleh jun kar leh. %eng Ch jun kar le'. = jun kar le'. %mor jun kar le'. %eng %spa Ch xtaj. = xt ka'an taj. %mor xt *k-0-*a/*b'an ta-j. %eng %spa *R24-3 P kach'ob'o jas uwach eri'. %mor kach'ob'o jas uwach eri'. %eng Ch pumpux. = pumpu's. %mor pumpu's. %eng %spa P ja. %mor ja. %eng Ch pumpux. = pumpu's. %mor pumpu's. %eng %spa P pumpu's. %mor pumpu's. %eng Ch ay nu pumpu'sa. = ay nu pumpu'sa. %mor ay nu pumpu'sa. %eng %spa Ch ay nu pumpu's. = ay nu pumpu's. %mor ay nu pumpu's. %eng %spa C chaxut'uj, chaxut'uj. %mor chaxut'uj, chaxut'uj. %eng Ta tawen. %mor tawen. %eng Ta ...... %mor ...... %eng Ch no. = no. %mor no. %eng %spa Ch axut'uj. = chaxut'uj. %mor *ch-0-a/xut'u-j. %eng %spa Ta a Pelipe chaya jun wech in. %mor a Pelipe chaya jun wech in. %eng C kinxut'uj. %mor kinxut'uj. %eng Ch xa ta ne awech jat. = xa ta ne awech jat. %mor xa ta ne aw-e-ch /jat. %eng %spa Ta a pelipe chaya jun wech in. %mor a pelipe chaya jun wech in. %eng Ch b'a wenos dia. = b'a wenos dia. %mor b'a wenos dia. %eng %spa Ch n, no? no, no, no. (they take her b'alloon) = n, no? no, no, no. (they take her b'alloon) %mor n, no? no, no, no. (they take her b'alloon) %eng %spa Ch no' k'o rech la pedia. = no' k'o rech la pedia. %mor no' /k'o r-e-ch le a pedia. %eng %spa C kin'an chare'. %mor kin'an chare'. %eng Ch chaxut'uj. = chaxut'uj. %mor ch-0-a/xut'u-j. %eng %spa C kinxut'uj. %mor kinxut'uj. %eng C .......... %mor .......... %eng Ch ay keb' jun wech in. = ay keb' jun wech in. %mor ay keb' jun w-e-ch in. %eng %spa Ch chaya keb' jun wech in. = chaya keb' jun wech in. %mor ch-0-a/ya' keb' jun w-e-ch in. %eng %spa C ya k'o jun. %mor ya k'o jun. %eng *R24-4 Ch ay, le jun wech in, keb', keb'. = ay, le jun wech in, keb', keb'. %mor ay, le jun w-e-ch in, keb', keb'. %eng %spa Ch ay le jun wech in a. = ay le jun wech in a. %mor ay le jun w-e-ch in a. %eng %spa Ch keb', jun wech in a. = keb', jun wech in a. %mor keb', jun w-e-ch in a. %eng %spa C ni jun, k'o ta jun. %mor ni jun, k'o ta jun. %eng C .......... %mor .......... %eng Ch mi coraxon keta pa rexa. = mi corason keta paresa. %mor mi corason keta paresa. %eng %spa Ch wech in, le keb'. = wech in, le keb'. %mor wech in, le keb'. %eng %spa Ta chasut'uj le wech in. %mor chasut'uj le wech in. %eng C kinxut'uj. %mor kinxut'uj. %eng Ch chix. = chi'x. %mor chi'x. %eng %spa Ch cha keb' lech in. = chaya keb' le wech in. %mor ch-0-a/*ya' keb' le *w-e-ch in. %eng %spa Ch are la pelipa xyowik. = are la pelipa xyowik. %mor are le a pelipa x-0/ya'-ow-ik. %eng 3A the FAM pelipa COMP-3A/give-FA-IV. %spa Ch chajat'oh a Pedia le'. = chajatij a Pedra le'. %mor ch-0-a/jat'i-j a Pedra le'. %eng %spa Ta chaxut'uj chi in. %mor ch-0-a/xut'uj /chi in. %eng Ta .................. %mor .................. %eng Ch chaxut'uj at, no'. = chaxut'uj at, no'. %mor ch-0-a/xut'u-j at, no'. %eng %spa Ch dah, chama loq, chama leq. = dah, chama loq, chama leq. %mor dah, ch-0-a/k'am-a la-oq, ch-0-a/k'am-a la-oq. %eng %spa Ch rech a Pelipa. = rech a Pelipa. %mor rech a Pelipa. %eng %spa Ch le jun rech la Pelipa. = le jun rech la Pelipa. %mor le jun rech la Pelipa. %eng %spa Ta no, wech in taj. %mor no, wech in taj. %eng *R24-5 Ch tu nom rax nu xut'. = tu nomb're. %mor tu nomb're. %eng %spa Ch ma loq. = chama loq. %mor *ch-0-*a/k'am-a la-oq. %eng %spa C kinxut'uj. %mor kinxut'uj. %eng Ch m, ni modo ma k'o ta rech a la Pelip. = m, ni modo ma k'o ta rech a la Pelip. %mor m, ni modo ma /k'o ta r-e-ch a la Pelip. %eng %spa Ch tu nombre, nuxut. = tu nombre, nuxut. %mor tu nombre, nu-xut. %eng %spa Ch b'aya. = b'aya. %mor b'aya. %eng %spa Ch k'o toroo. = k'o toroo. %mor /k'o: toroo. %eng %spa Ch ......... = ......... %mor ......... %eng %spa Ch na xututej chik. = chinasututej chik. %mor *ch-in-a/sut-ute-j chi-k. %eng %spa C ni modo. %mor ni modo. %eng C ........ %mor ........ %eng C nk'ota chiri? %mor nk'ota chiri? %eng J k'olik. %mor k'olik. %eng Ch le qapompu's, le qapompu's. = le qapompu's, le qapompu's. %mor le qa-pompu's, le qa-pompu's. %eng %spa Ch qapompu's. = qapompu's. %mor qa-pompu's. %eng %spa Ch qapompu's, la jun wech in. = qapompu's, la jun wech in. %mor qa-pompu's, la jun w-e-ch in. %eng %spa Ch keb' le jun wech in, keb' wech in. = keb' le jun wech in, keb' wech in. %mor keb' le jun w-e-ch in, keb' w-e-ch in. %eng %spa Ch keb' le wech in. = keb' le wech in. %mor keb' le w-e-ch in. %eng %spa Ch como ma k'ota rech a Pelipa. = como ma k'ota rech a Pelipa. %mor como ma /k'o: ta r-e-ch a Pelipa. %eng %spa Ch .................... = .................... %mor .................... %eng %spa Ch chaxut'uj xu, kaxut'uj, kaxut'uj. = chaxut'uj xu, kaxut'uj, kaxut'uj. %mor ch-0-a/xut'u-j, k-0-a/xut'u-j, k-0-a/xut'u-j. %eng %spa Ch no' je kana le'. = no' je kana le'. %mor no' je k-0-a/b'an-a le'. %eng %spa Ch ............... = ............... %mor ............... %eng %spa C a kaxut'uj at? %mor a kaxut'uj at? %eng Ch no', kin kinxut'uj taj. = no', kin kinxut'uj taj. %mor no', k-0-in/xut'u-j ta-j. %eng %spa *R24-6 Ta Pelipa kinxut'uj jun wech. %mor Pelipa kinxut'uj jun wech. %eng Ch no, in cha', tali xut'uj. = no, in cha', kinxut'uj. %mor no, in /cha', *k-0-*in/xut'u-j. %eng %spa Ch .......... = .......... %mor .......... %eng %spa Ch cha, cha, chaxut'uj le jun wech. = cha, cha, chaxut'uj le jun wech. %mor ch-0-a/xut'u-j le jun w-e-ch. %eng %spa Ch ...................... = ...................... %mor ...................... %eng %spa Ch xe chij keb' pompu's le'. = se tzij keb' pompu's le'. %mor se tzij keb' pompu's le'. %eng %spa Ch ...................... = ...................... %mor ...................... %eng %spa Ch xa k'o jun chik, jun nimalaj. = xa k'o jun chik, jun nimalaj. %mor xa /k'o: jun chi-k, jun nim-alaj. %eng %spa Ch ....................... = ....................... %mor ....................... %eng %spa Ch eu, nu xut. = eu, nu xut. %mor eu, nu xut. %eng %spa Ch eu le nu xut. = eu le nu xut. %mor eu le nu xut. %eng %spa Ch xaq kub'ij nan, xaq kub'ij la Pedia chij. = xaq kub'ij nan, la Pedra. %mor xaq k-0-u/b'ij nan, le a Pedra. %eng %spa Ch Talin jat. = Talin jat. %mor Talin /jat. %eng %spa Ch pe lu jalom. = xpe lu jalom. %mor *x-0/pet le u-jalom. %eng %spa Ch Talin, jat, no. = Talin, jat, no. %mor Talin, /jat, no. %eng %spa Ta wech in a Pelipa? %mor wech in a Pelipa? %eng Ch no, wech in taj. = no, ma rech taj. %mor no, ma r-e-ch ta-j. %eng %spa C no, re lal Talin. %mor no, re lal Talin. %eng Ch no', wech in taj le pompu's. = no', wech in taj le pompu's. %mor no', w-e-ch in ta-j le pompu's. %eng %spa C lal Talin xuya chuwe. %mor lal Talin xuya chuwe. %eng Ch kinxut'uj chik wech in. = kinxut'uj chik wech in. %mor k-0-in/xut'u-j chi-k w-e-ch in. %eng %spa Ch ula, ula, ula. = ula, ula, ula. %mor ula, ula, ula. %eng %spa Ta tzi xb'irir le keb' wech. %mor tzi x-0/b'ir-ir le keb' w-e-ch. %eng Ta ........................ %mor ........................ %eng Ch jun wech in, jun wech in, jun wech ina. = jun wech in, jun wech in, jun wech ina. %mor jun wech in, jun wech in, jun wech ina. %eng %spa *R24-7 Ch ay nu pompuxa, nu pompuxa. = nu pompu's. %mor nu pompu's. %eng %spa Ch ............ = ............ %mor ............ %eng %spa Ch ah, wech ina. = ah, wech ina. %mor ah, wech ina. %eng %spa Ch ............ = ............ %mor ............ %eng %spa Ch jalena. = jela le' nah. %mor jela le' nah. %eng %spa Ch .............. = .............. %mor .............. %eng %spa Ch a Pedia jun jah le? = a Pedia jun jah le? %mor a Pedia jun jah le? %eng %spa Ch qarach'aqij le wa ri. = qarach'aqij le wa ri. %mor qa/rach'aqi-j le wa ri. %eng %spa C jawi'. %mor jawi'. %eng Ch le chiri jun, jun parta. = le chiri jun, jun parta. %mor le chiri jun, jun parta. %eng %spa C le jun parta chik. %mor le jun parta chik. %eng Ch le jun parta. = le jun parta. %mor le jun parta. %eng %spa Ch ............ = ............ %mor ............ %eng %spa Ch max kuriq ta, max kuriq ta. = ma xkuriq taj. %mor ma x-0/kuriq ta-j. %eng %spa Ch jewa', le. = jewa', le. %mor jewa', le. %eng %spa Ch we jun ch'ikin la Pelipa. = we jun tz'ikin la Pelipa. %mor we jun tz'ikin la Pelipa. %eng %spa C le jun chik, kusik'ij, kinsik'ij. %mor le jun chik, kusik'ij, kinsik'ij. %eng Ch jun chik, k'isik. = xk'isik. %mor jun chik, x-0/k'is-ik. %eng %spa Ch jun wu', jun kej le'. = jun wu', jun kej le'. %mor jun wu', jun kej le'. %eng %spa Ch dah chaya jun rech la Pelipa. = dah chaya jun rech la Pelipa. %mor dah ch-0-a/ya' jun r-e-ch la Pelipa. %eng %spa Ch ..................... = ..................... %mor ..................... %eng %spa Ch lee, ma kuriq taj. = lee, ma kuriq taj. %mor lee, ma k-0-u/riq' ta-j. %eng %spa Ch lee, ma kuriq taj. = lee, ma kuriq taj. %mor lee, ma k-0-u/riq' taj. %eng %spa Ch le, ri', ri', ri'. = le, ri', ri', ri'. %mor le, ri', ri', ri'. %eng %spa C le'. %mor le'. %eng Ch ri'. = ri'. %mor ri'. %eng %spa *R24-8 C eh. %mor eh. %eng Ch eh. = eh. %mor eh. %eng %spa Ch ..... = ..... %mor ..... %eng %spa Ch jun, jun korol. = jun korol. %mor jun korol. %eng %spa P jun color. %mor jun color. %eng Ch k'o taj. = k'o taj. %mor /k'o: ta-j. %eng %spa Ch ......... = ......... %mor ......... %eng %spa Ch ma karaj ta la Pelipa. = ma karaj ta la Pelipa. %mor ma k-0-r/aj ta le a Pelipa. %eng %spa Ch n karaj ta la', n karaj taj le worxe'. = n karaj ta la', n karaj taj le worxe'. %mor n k-0-r/aj ta la', n k-0-r/aj ta-!j le worxe'. %eng %spa Ch ..................... = ..................... %mor ..................... %eng %spa C nk'o ta pa la q'ab'? %mor nk'o ta pa la q'ab'? %eng Ch no'. = no'. %mor no'. %eng %spa Ch .... = .... %mor .... %eng %spa Ch b'ij wach in a Pedia. = kinb'ij le watz in a Pedra. %mor *k-0-*in/b'ij *le w-atz in a Pedra. %eng %spa Ch a Pedia kine awuk'. = a Pedra kine awuk'. %mor a Pedra k-in/b'e aw-uk'. %eng %spa Ch ........ = ........ %mor ........ %eng %spa Ch are la Pedia chij. = are la Pedra chij. %mor are la Pedra chij. %eng %spa Ch ketz'an luk' lal Juana. = ketz'an ruk' lal Juana. %mor k-0/etz'an r-uk' le al Juana. %eng %spa Ch ...................... = ...................... %mor ...................... %eng %spa Ch latija le wa ri? = latija le wa ri? %mor *ch-0-ul-a/tij-a le wa ri? %eng %spa C maja'. %mor maja'. %eng Ch a le nupom. = nu pompu's. %mor nu pompu's. %eng %spa P al Chay le. %mor al Chay le. %eng Ch no', kak'atisaj. = no', kak'atisaj. %mor no', k-0-a/k'at-isa-j. %eng %spa P al chay le. %mor al chay le. %eng Ch ale nu pompusa. = nu pompu's. %mor nu pompu's. %eng %spa *R24-9 Ch kecha la'. = kecha la'. %mor k-e/cha la'. %eng %spa P ka'an chi ku at. %mor ka'an chi ku at. %eng Ch ah no'. = ah no'. %mor ah no'. %eng %spa Ch ...... = ...... %mor ...... %eng %spa P chana mpe la we al Chay. %mor chana mpe la we al Chay. %eng Ch no'. = no'. %mor no'. %eng %spa P jasche? %mor jasche? %eng Ch kinya ta le nupompus charech. = kinya ta le nupompu's charech. %mor k-0-in/ya' ta le nu-pompu's chi-r-e-ch. %eng %spa C juntiro. %mor juntiro. %eng Ch ma utz ta ri'. = ma utz ta ri'. %mor ma utz ta ri'. %eng %spa Ch ............... = ............... %mor ............... %eng %spa Ch ay, pe pa jun miq'ina chirij xpe. *** = ay, pe pa jun miq'ina chirij xpe. %mor ay, *x-0/pet pa jun miq'ina chi-r-ij. %eng %spa Ch la Pelipa. = la Pelipa. %mor la Pelipa. %eng %spa Ch ay, pe jun miq'ina chirij la Pelipa. = xpe jun miq'ina chirij la Pelipa. %mor *x-0/pet jun miq'ina chi-r-ij le a Pelipa. %eng %spa Ch jun xtades. = las tres. %mor las tres. %eng %spa C al chay le'. %mor al chay le'. %eng Ch junas tarex, una tarex. = junas tarex, una tarex. %mor junas tarex, una tarex. %eng %spa Ch ................... = ................... %mor ................... %eng %spa Ch a Pedia chij jun chak. = a Pedra chij k'o jun chak. %mor a Pedra chij /*k'o: jun chak. %eng %spa Ch u le nu k'axel. = u le nu k'axel. %mor u le nu k'axel. %eng %spa Ch .............. = .............. %mor .............. %eng %spa P al chay. %mor al chay. %eng Ch pareweq'. = pareweq'. %mor pareweq'. %eng %spa Ch nuxut nuki's. = nuxut nuki's. %mor nu-xut nu-ki's. %eng %spa Ch xut'uj uj. = kaqaxut'uj uj. %mor *k-0-*qa/xut'u-j uj. %eng %spa C chaxut'uj le juni. %mor chaxut'uj le juni. %eng Ch chxut'uj le wari? = chaxut'uj le wari? %mor ch-0-*a/xut'u-j le wari? %eng %spa *R24-10 C chaxut'uj at. %mor chaxut'uj at. %eng Ch ka'ana le'. = ka'ana le'. %mor k-0-a/b'an-a le'. %eng %spa ......... C kaxut'uj at, kaxut'uj. %mor kaxut'uj at, kaxut'uj. %eng Ch chaxut'uj, chakowi la a Pelipa. = chaxut'uj, chakowi la a Pelipa. %mor ch-0-a/xut'u-j, ch-0-a/kowi-*j la a Pelipa. %eng %spa C al chay jas xu'an la pompus. %mor al chay jas xu'an la pompus. %eng Ch akol at, kawoli kak'ana la' taj. = akol at, kawoli kak'ana la' taj. %mor akol at, kawoli k-0-a/k'am-a la' ta-j. %eng %spa P kinxut'uj in kin'an jun nim charech. %mor kinxut'uj in kin'an jun nim charech. %eng Ch ah no. = ah no. %mor ah no. %eng %spa P jas xin'an che le re al Talin. %mor jas xin'an che le re al Talin. %eng Ch chama le wari, chama le wari? = chama le wari, chama le wari? %mor ch-0-a/k'am-a le wa ri, ch-0-a/k'am-a le wa ri? %eng %spa Ch rech, rech la pelipe le'. = rech, rech la pelipe le'. %mor rech, rech la pelipe le'. %eng %spa Ch jun awech at le jun no. = jun awech at le jun no. %mor jun awech at le jun no. %eng %spa Naj a tu'a pelipa. %mor a tu'a pelipa. %eng C jas uwach. %mor jas uwach. %eng Ch naj a tu' le' le'. = naj a tu' le' le'. %mor naj a tu' le' le'. %eng %spa C le, le ah no kachap. %mor le, le ah no kachap. %eng Ch chama loq, chama loq. = chama loq, chama loq. %mor ch-0-a/k'am-a la-oq, ch-0-a/k'am-a la-oq. %eng %spa C kachap le june, kachap le june. %mor kachap le june, kachap le june. %eng Ch chama loq, chama loq. = chama loq, chama loq. %mor ch-0-a/k'am-a la-oq, ch-0-a/k'am-a la-oq. %eng %spa C le. %mor le. %eng Ch unex dox tadex. = uno dos tres. %mor uno dos tres. %eng %spa P al chay le. %mor al chay le. %eng Ch ula ranputa, ula ranputa. = ala gran puta. %mor ala gran puta. %eng %spa Ch ............... = ............... %mor ............... %eng %spa Ch ay ah mi pumpusa keb'a. = ay ah mi pumpusa keb'a. %mor ay ah mi pumpusa keb'a. %eng %spa *R24-11 Ch keb'a le nu pumpuxa. = keb' le nu pompusa. %mor keb' le nu pompusa. %eng %spa Ch a pu pumpuxa, keb'a pumpuxa. = a pu pumpuxa, keb'a pumpuxa. %mor a pu pumpuxa, keb'a pumpuxa. %eng %spa Ch keb' le nu pumpusa. = keb' le nu pumpusa. %mor keb' le nu pumpusa. %eng %spa Ch ................. = ................. %mor ................. %eng %spa Ch unas tres, unas tres. = unas tres, unas tres. %mor unas tres, unas tres. %eng %spa C le taq kotz'ije. %mor le taq kotz'ije. %eng Ch k'o tz'i chuwach. = k'o tz'i chuwach. %mor /k'o: tz'i chi-u-wa-ch. %eng %spa P ay chay le jun mam le. %mor ay chay le jun mam le. %eng Ch ula ran puta. = ula gran puta. %mor ula gran puta. %eng %spa Ch m a pelipa. = m a pelipa. %mor m a pelipa. %eng %spa C kinxut'uj, kinxut'uj. %mor kinxut'uj, kinxut'uj. %eng Ch no jimal kab'ij. = no jimal kab'ij. %mor no jimal k-0-a/b'ij. %eng %spa Ch keb' pumpus. = keb' pumpus. %mor keb' pumpus. %eng %spa Ch ......... = ......... %mor ......... %eng %spa Ch chama loq, chama loq. = chama loq, chama loq. %mor ch-0-a/k'am-a la-oq, ch-0-a/k'am-a la-oq. %eng %spa Tal xpe uj Santuario le'. %mor xpe uj Santuario le'. %eng Tal no, nan Santuario no anta le' wa le jun. = ma ka'an ta wa le jun. %mor no, nan Santuario no *ma *k-0-a/b'an ta !le' wa le jun. %eng *xk'is le nab'e uwa:ch le: cinta R24 *R24-12 Ch no, no je qa'an. = no, no je qa'an. %mor no, no je *k-0-qa/b'an. %eng %spa C ka'an taj. %mor ka'an taj. %eng Ch no. = no. %mor no. %eng %spa C kach'ob'o jas uwach le juni. %mor kach'ob'o jas uwach le juni. %eng Ch chachupu' le wari'. = chachupu' le wari'. %mor ch-0-a/chup-u' le wa ri'. %eng %spa Ch tawena. = tawena. %mor tawena. %eng %spa C le al Talin. %mor le al Talin. %eng Ch are lal Talin nu chay. = are lal Talin nu chay. %mor are lal Talin nu chay. %eng %spa Ch nu xut' cha'. = nu xut' cha'. %mor nu xut' /cha'. %eng %spa C nk'ule june. %mor nk'ule june. %eng Ch al Juana nu xut'. = al Juana nu xut'. %mor al Juana nu xut'. %eng %spa Ch poroq'oq'oq' nu kix. = poroq'oq'oq' nu kix. %mor /poroq'-oq' nu-ki's. %eng %spa Ta poroq'o roq', poroq'oq. %mor poroq'o roq', poroq'oq. %eng Ch axan tentona le nu xut'. = a San. %mor a San. %eng %spa J jun tentona. %mor jun tentona. %eng Ch oh se¤or queramos cantar. = oh se¤or queramos cantar. %mor oh se¤or /quera-mos /cant-ar. %eng %spa Ch por la vida aquellas horas. = por la vida aquellas horas. %mor por la vida aquellas horas. %eng %spa Ch xaq kub'ij a Pedia. = xaq kub'ij a pedro. %mor xaq k-0-u/b'ij a pedro. %eng %spa Ch jun kak' jun wuj chupam a Milio. = jun kak' jun wuj chupam a Milio. %mor jun kak' jun wuj chupam a Milio. %eng %spa Ch ........................ = ........................ %mor ........................ %eng %spa Ch ayah maxeq, maxux. = ayah maxeq, maxux. %mor ayah maxeq, maxux. %eng %spa Ch ma xuriq taj al Talina uya. = ma xuriq taj al Talina uya. %mor ma x-0-u/riq ta-j al Talina uya. %eng %spa Ch ................... = ................... %mor ................... %eng %spa P gol we xtzaq pu lew. %mor gol we xtzaq pu lew. %eng Ch yol, gol, gol, gol. = yol, gol, gol, gol. %mor yol, gol, gol, gol. %eng %spa Ch le yol, una tarex. = uno tres. %mor uno tres. %eng %spa *R24-13 Ch saq wi'. = saq uwi'. %mor saq u-wi'. %eng %spa C ni modo. %mor ni modo. %eng Ch ni moda. = ni moda. %mor ni moda. %eng %spa C ni modo kaxut'uj. %mor ni modo kaxut'uj. %eng Ch ni modo koxut'uj chi. = ni modo koxut'uj chi. %mor ni modo k-0-a/xut'u-j /chi. %eng %spa Ch keb', keb' a lawech at. = keb', keb' a lawech at. %mor keb', keb' a le aw-e-ch at. %eng %spa Ch keb'a la wech at. = keb'a la wech at. %mor keb'a la wech at. %eng %spa Ch xa k'o jun awe at. = xa k'o jun awe at. %mor xa /k'o: jun aw-e at. %eng %spa Ch no xa xut'uw. = no chaxut'uj. %mor no ch-0-a/xut'u-j. %eng %spa C kinxut'uj, kinxut'uj. %mor kinxut'uj, kinxut'uj. %eng Ch awech at. = awech at. %mor aw-e-ch at. %eng %spa Ch .......... = .......... %mor .......... %eng %spa Ch no ka'an ta k'ut. = no ka'an ta k'ut. %mor no k-0-a/b'an ta k'u-t. %eng %spa Ch a kol at e, a kol kakowila at. (hurry up) = akol ate, akol kakowila at. %mor a kol at e, a kol k-0-a/kowi-j la at. %eng (hurry up) %spa P jas uwach. %mor jas uwach. %eng Ch le jun, nab'e le jun. = le jun, nab'e le jun. %mor le jun, nab'e le jun. %eng %spa Ch ay chux naj tu'. = ay chux naj tu'. %mor ay chux naj tu'. %eng %spa Ch ............. = ............. %mor ............. %eng %spa Ch akol chakowila chakowila', chakowila'. = akol chakowila chakowila', chakowila'. %mor a kol ch-0-a/kowi-j la ch-0-a/kowi-j la', ch-0-a/kowi-j la'. %eng %spa Ch a kol at e, ko'l kakowila' taj. = a kol at e, ko'l kakowila' taj. %mor a kol at e, ko'l k-0-a/kowi-j la' ta-j. %eng %spa Ch weta k'o rech lal Talin mak'o ta rech. = weta k'o rech lal Talin mak'o ta rech. %mor we ta /k'o: r-e-ch le al Talin ma /k'o: ta r-e-ch. %eng %spa Ch ............................ = ............................ %mor ............................ %eng %spa Ch dah, uya, wech kalcha' uy. = dah, uya, wech kalcha' uy. %mor dah, uya, w-e-ch k-at/cha' uy. %eng %spa Ch ay, ay mi pa xuta xut'. = ay, ay mi pa xuta xut'. %mor ay, ay mi pa xuta xut'. %eng %spa C awe at, kakij awe at o we in. %mor aw-e at, k-0-a/b'ij aw-e at o w-e in. %eng Ch no? = no? %mor no? %eng %spa *R24-14 C we in. %mor we in. %eng Ch awech at taj. = ma wech at taj. %mor ma aw-e-ch at ta-j. %eng %spa C no' we in k'ut. %mor no' we in k'ut. %eng Ch keb'a la wech at a Pedia. = keb'a la wech at a Pedia. %mor keb'a la wech at a Pedia. %eng %spa P jawile'? %mor jawile'? %eng Ch qanah, qanah. = qanah, qanah. %mor /qana, /qana. %eng %spa Ch in chik. = in chik. %mor in chik. %eng %spa Ch keb'a la wech at chi. = keb'a la wech at chi. %mor keb' a le aw-e-ch at /chi. %eng %spa Ch chema', chama jun rech la pelipe. = chema', chama jun rech la pelipe. %mor ch-0-a/k'am-a jun r-e-ch le a pelipe. %eng %spa Ch dah chama jun rech la pelipe. = dah chama jun rech la pelipe. %mor dah ch-0-a/k'am-a jun r-e-ch le a pelipe. %eng %spa Ch chama jun rech la pelipa dah. = chama jun rech la pelipa dah. %mor ch-0-a/k'am-a jun r-e-ch le a pelipa dah. %eng %spa P chata che lal Talin kuya jun re. %mor chata che lal Talin kuya jun re. %eng Ch no ma k'o taj. = no ma k'o taj. %mor no ma /k'o: ta-j. %eng %spa C keb' k'o ruk'. %mor keb' k'o ruk'. %eng Ch no' keb'ataj k'oo ruk'. = no ma keb' k'o ruk'. %mor no ma keb' /k'o: r-uk'. %eng %spa Ch chama le', chamaloq. = chama le', chamaloq. %mor ch-0-a/k'am-a le', ch-0-a/k'am-a la-oq. %eng %spa P qana mpe na kin'an inaj. %mor /qana mpe na k-0-in/b'an inaj. %eng P kuento. %mor kuento. %eng Ch chamaloq dah. = chamaloq dah. %mor ch-0-a/k'am-a la-oq dah. %eng %spa Ch ............... = ............... %mor ............... %eng %spa Ch uy qana kinxib'ij la pelipa. = uy qana kinxib'ij la pelipa. %mor uy /qana k-0-in/xib'i-j le a pelipa. %eng %spa C uy xinxe'j wib'. %mor uy xinxe'j wib'. %eng Ch tek. = tek. %mor tek. %eng %spa C jas uwach le juni? %mor jas uwach le juni? %eng Ch kapeh. = kapeh. %mor kapeh. %eng %spa *R24-15 C a xaloq' at, jachin xaloq'oh. %mor a xaloq' at, jachin xaloq'oh. %eng C jachin xuloq' la kape. %mor jachin xuloq' la kape. %eng Ch b'ey, ay ya la q'ab'. = b'ey, ay ya la q'ab'. %mor b'ey, ay ya le a-q'ab'. %eng %spa C jas k'o chupame? %mor jas k'o chupame? %eng Ch a Milia. = a Milia. %mor a Milia. %eng %spa C lee, k'o le kape lee. %mor lee, k'o le kape lee. %eng Ch le nun ch'umam, ay b'aya. = le nun ch'umam, ay b'aya. %mor le nun ch'umam, ay b'aya. %eng %spa Ch chachapa la le wa ri. = chachapa la le wa ri. %mor ch-0-a/chap-a la le wa ri. %eng %spa C jasche? %mor jasche? %eng Ch chaya loq, chaya loq. = chaya loq, chaya loq. %mor ch-0-a/ya' la-oq, ch-0-a/ya' la-oq. %eng %spa C jun laq. %mor jun laq. %eng Ch leh. = leh. %mor leh. %eng %spa C le'. %mor le'. %eng C ..... %mor ..... %eng P jawi xiloq' wi li kape al chay? %mor jawi x-0-i/loq' wi le i-kape al chay? %eng Ch qaloq', qaloq' Xelah. = xqaloq' Xela. %mor *x-0-qa/loq' Xela. %eng %spa Ch no', xa kimb'ij a Pedia. = no', xa kimb'ij a Pedia. %mor no', xa k-0-im/b'ij a Pedia. %eng %spa Ch loq', loq', loq' luk' e wali'. = xqaloq' ruk' e walib'. %mor x-0-qa/loq' r-uk' e w-alib'. %eng %spa Ch le nu xawe' chi'. = ............ %mor ............ %eng %spa P jawi kape wi? %mor jawi k-0/pet wi? %eng Ch pe taqaj. = kape taqaj. %mor *k-0/pet taqaj. %eng %spa P xusipaj b'a wa? %mor xusipaj b'a wa? %eng Ch n. = n. %mor n. %eng %spa Ch .... = .... %mor .... %eng %spa Ch xaq kub'ij a Pedia. = xaq kub'ij a Pedra. %mor xaq k-0-u/b'ij a Pedra. %eng %spa Ch xaq kub'ij, xaq kub'ij. = xaq kub'ij, xaq kub'ij. %mor xaq k-0-u/b'ij, xaq k-0-u/b'ij. %eng %spa *R24-16 Ch dah chama la le nu pompu'x. = pompu's. %mor dah ch-0-a/k'am-a la le nu-pompu's. %eng %spa Ch ........ = ........ %mor ........ %eng %spa Ch we k'u le ri'. = a we k'u le ri? %mor a w-e k'u le ri? %eng %spa C jun chik. %mor jun chik. %eng Ch we k'u le jun i? = we k'u le jun i? %mor w-e k'u le jun i? %eng %spa Ch ................ = ................ %mor ................ %eng %spa Ch cha'ana chi k'ut, kacha k'ut. = cha'ana chi k'ut, kacha k'ut. %mor ch-0-a/b'an-a chi k'u-t, k-0/cha k'u-t. %eng %spa Ch no', at ko'l at, je ka'ana le'. = no', at ko'l at, je ka'ana le'. %mor no', at ko'l at, je k-0-a/b'an-a le'. %eng %spa Ch kawiyito, kawiyito, chata loq a Pedia chij. = Pedia. %mor ch-0-a/ta' la-oq a Pedia chij. %eng %spa Ch la ra puta. = la gran puta. %mor la gran puta. %eng %spa Tal qana chi k'ut. %mor qana chi k'ut. %eng Ch cha'ana chi wech, no', cha'ana chiwech. = cha'ana chi wech, no', cha'ana chiwech. %mor ch-0-a/b'an-a chi w-e-ch, no', ch-0-a/b'an-a chi-iw-e-ch. %eng %spa Ch je ka'ana le'. = je ka'ana le'. %mor je k-0-a/b'an-a le'. %eng %spa C jas uwach? jas uwach? %mor jas uwach? jas uwach? %eng Ch je' ka'ana leh, je' ka'ana le. = je' ka'ana leh, je' ka'ana le. %mor je' k-0-a/b'an-a leh, je' k-0-a/b'an-a le. %eng %spa C katinsututej. %mor katinsututej. %eng Ch je'. = je'. %mor je'. %eng %spa C o kinasututej? %mor o kinasututej? %eng Ch no' kinsututej chi' in cha? = no' kinsututej chi' in cha? %mor no' k-0-in/sut-ute-j chi' in /cha? %eng %spa %eng C ah kinasututej. %mor ah kinasututej. %eng Ch no' kinsututej chi in cha? = no' kinsututej chi in cha? %mor no' k-0-in/sut-ute-j chi in /cha? %eng %spa C katinsututej? %mor katinsututej? %eng Ch n. = n. %mor n. %eng %spa C katinsututej? %mor katinsututej? %eng Ch n, chawila k'ute alee la nan. = le nu nan. %mor n, ch-0-aw/il-a k'u-t le nu-nan. %eng %spa Ch taqana na. = taqana na. %mor ta/qana na. %eng %spa *R24-17 Ch alaj, alaj la pelipe, nan e. = alaj, alaj la pelipe, nan e. %mor alaj, alaj la pelipe, nan e. %eng %spa Ch kinsututej. = kinsututej. %mor k-0-in/sut-ute-j. %eng %spa Ta chiya. %mor chiya. %eng N kinsututej chi. %mor kinsututej chi. %eng Ta xuya pompu's, pompu's le'. %mor xuya pompu's, pompu's le'. %eng Ch qana' xututej qana' xutatej chi in cha'. = chinasututej in cha. %mor /qana' *ch-*in-*a/sut-ute-j in /cha. %eng %spa C ni modo, ni modo. %mor ni modo, ni modo. %eng Ch no', sututej chi in. = kinasututej chi in. %mor no', *k-*in-*a/sut-ute-j chi in. %eng %spa C chata che la nan. %mor chata che la nan. %eng Ch no', kasututej. = no', kasututej. %mor no', k-0-a/sut-ute-j. %eng %spa Ch kinsututej chi in cha'. = kinasututej chi in cha. %mor k-in-a/sut-ute-j chi in /cha. %eng %spa Ch no' al Talin, kasututej taj. = no' al Talin, kasututej taj. %mor no' al Talin, k-0-a/sut-ute-j ta-j. %eng %spa Ch no', no', no' junam ruk' al Talin. = no', no', no' junam ruk' al Talin. %mor no', no', no' junam r-uk' al Talin. %eng %spa Ch kuj'ek. = kuj'ek. %mor k-uj/b'e-ik. %eng %spa Ch no', junam awuk' kuj'ek, kawaj. = no', junam awuk' kuj'ek, kawaj. %mor no', junam aw-uk' k-uj/b'e-ik, k-0-aw/aj. %eng %spa C ma kawaj taj. %mor ma kawaj taj. %eng Ch no junan ruk' al Talin, qanoh. = kaqa'anoh. %mor no junam r-uk' al Talin, *k-0-qa/b'an-oh. %eng %spa Ch uch kawaj, a ko le at lee. = utz, kawaj? %mor utz, k-0-aw/aj? %eng %spa Ch ........... = ........... %mor ........... %eng %spa Ch chana chuwech, chana chuwech. = chana chuwech, chana chuwech. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch, ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch. %eng %spa Ch le sututej. = le kinasututej. %mor le *k-*in-*a/sut-ute-j. %eng %spa Ch ............... = ............... %mor ............... %eng %spa Ch uj keb' chik kawaj chirij u. = uj keb' chik kawaj chirij u. %mor uj keb' chi-k k-0-aw/aj chi-r-ij u. %eng %spa Ch ............................ = ............................ %mor ............................ %eng %spa C ma kawaj taj. %mor ma kawaj taj. %eng Ch cha'ana? = cha'ana? %mor ch-0-a/b'an-a? %eng %spa *R24-18 Ch cha'ana k'ut. = cha'ana k'ut. %mor ch-0-a/b'an-a k'u-t. %eng %spa Ch chana chi k'ut. = chana chi k'ut. %mor ch-0-a/b'an-a chi k'u-t. %eng %spa C nk'u lal Chay? %mor nk'u lal Chay? %eng Ch ah no. = ah no. %mor ah no. %eng %spa Ch kinch'ob' at. = kinch'ob' at. %mor k-0-in/ch'ob' at. %eng %spa Ch ........... = ........... %mor ........... %eng %spa Ch chix k'ax kapetik. = chix k'ax kapetik. %mor chix k'ax k-0/pet-ik. %eng %spa Ch .................. = .................. %mor .................. %eng %spa Ch no', chatel impe', no', no' Pelipa an ta chi re. = ma ka'an ta chi re. %mor no', ch-at/el impe', no', no' Pelipa ma *k-0-*a/b'an ta chi re. %eng %spa Ch al Talin ya xantaj re? = al Talin ya xantaj re? %mor al Talin ya x-0/b'an-taj r-e? %eng %spa Ch ixoq kacha la lal Talin. = ixoq kacha la lal Talin. %mor ixoq k-0/cha la le al Talin. %eng %spa Ch ...................... = ...................... %mor ...................... %eng %spa Ch no', no' Pelipa an ta chire. = ma ka'an ta chi re. %mor ma k-0-a/b'an ta chi re. %eng %spa Ch al Talin ya x'an taj re. = al Talin ya x'an taj re. %mor al Talin ya x-0/b'an-taj r-e. %eng %spa Ch chana chi wech, je ka'ana le. = chana chi wech, je ka'ana le. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch, je k-0-a/b'an-a le. %eng %spa Ta le in chik. %mor le in chik. %eng Ch no'. = no'. %mor no'. %eng %spa Ta turno. %mor turno. %eng Ch no? cha'ana chuwech je ka'ana le'. = no? cha'ana chuwech je ka'ana le'. %mor no? ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch je k-0-a/b'an-a le'. %eng %spa Ch ay ya le wala, le wala x'ek. = ay ya le wala, le wala x'ek. %mor ay ya le wala, le wa la x-0/b'e-ik. %eng %spa Ch ka mo charech. = ka mo charech. %mor ka mo charech. %eng %spa Ch we cha. = we cha. %mor we cha. %eng %spa Ch chasututej k'ut, chasututej k'ut. = chasututej k'ut, chasututej k'ut. %mor ch-0-a/sut-ute-j k'u-t, ch-0-a/sut-ute-j k'u-t. %eng %spa Ch chaya, chaya le wari chuwech. = chaya, chaya le wari chuwech. %mor ch-0-a/ya', ch-0-a/ya' le wa ri chi-w-e-ch. %eng %spa Ch chaya le wari', chaya le wari? = chaya le wari', chaya le wari? %mor ch-0-a/ya' le wa ri', ch-0-a/ya' le wa ri? %eng %spa Ch tasaj, chawesaj. = tasaj, chawesaj. %mor ta/saj, ch-0-aw/esa-j. %eng %spa Ch kawesaj chirij nuq'ab'. = kawesaj chirij nuq'ab'. %mor k-0-aw/esa-j chi-r-ij nu-q'ab'. %eng %spa *R24-19 Ch no'ch in, in, in. = no'ch in, in, in. %mor no'ch in, in, in. %eng %spa Ch por la vida la tierra del sol. = por la vida la tierra del sol. %mor por la vida la tierra del sol. %eng %spa Ch oh se¤or damos gracias. = oh se¤or damos gracias. %mor oh se¤or /da-mos gracias. %eng %spa C jas xu'ano. %mor jas xu'ano. %eng Ch a pedia xkamik. = a pedia xkamik. %mor a pedia x-0/kam-ik. %eng %spa Ch no' kayuquya' chuwach. = no' kayuquya' chuwach. %mor no' k-0-a/yuq-uy-a' chi-u-wa-ch. %eng %spa Ch chasututej wech in. = chasututej wech in. %mor ch-0-a/sut-ute-j w-e-ch in. %eng %spa Ch cha'ana chuwech a x'antaj. = cha'ana chuwech a x'antaj. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch a x-0/b'an-taj. %eng %spa Ch le rech lal Talin. = le rech lal Talin. %mor le r-e-ch le al Talin. %eng %spa Ch chana chuwech. = chana chuwech. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch. %eng %spa Ch antaj le rech al Talin. = x'antaj le rech lal Talin. %mor x-0/b'an-taj le r-e-ch le al Talin. %eng %spa Ch cha'ana chuwech je' ka'ana le'. = cha'ana chuwech je' ka'ana le'. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch je' k-0-a/b'an-a le'. %eng %spa Ch je ka'ana le' al Talin le. = je ka'ana le' al Talin le. %mor je k-0-a/b'an-a le' al Talin le. %eng %spa Ch tajin kinsututej la pelipa. = tajin kinusututej. %mor /tajin k-in-u/sut-ute-j le a pelipa. %eng %spa C al chaya. %mor al chaya. %eng Ch le tajin kinsututej la pelipa le'. = tajin kinusututej. %mor /tajin k-in-u/sut-ute-j le a pelipa le'. %eng %spa C le. %mor le. %eng Ch tajin kin su. = tajin kin su. %mor /tajin kin su. %eng %spa Ch al Talin le' chawila'. = al Talin le' chawila'. %mor al Talin le' ch-0-aw/il-a'. %eng %spa Ch jin kasututej le in. = tajin kinusututej le in. %mor /tajin k-in-u/sut-ute-j le in. %eng %spa Ch la pelipa. = la pelipa. %mor le a pelipa. %eng %spa Ch sututej jun mu'x la pelipa. = kusututej jun mu's la pelipa. %mor k-0-u/sut-ute-j jun mu's le a pelipa. %eng %spa Ch ay la pelipa. = ay la pelipe. %mor ay la pelipe. %eng %spa C ay la kuchaya. %mor ay la kuchaya. %eng Ch aya le nu cha'. = aya le nu chaya. %mor aya le nu chaya. %eng %spa C ay lal chaya. %mor ay lal chaya. %eng *R24-20 Ch aya, aya, lu q'ab'. = ay lu q'ab'. %mor ay le u-q'ab'. %eng %spa Ch la pedia chij. = la pedro chij. %mor le a pedro chij. %eng %spa Ch ............. = ............. %mor ............. %eng %spa Ch chaxututej chi in cha'. = chinasututej chi incha. %mor ch-*in-a/sut-ute-j chi in /cha. %eng %spa Ch no' chaxututej chi in cha'. = chinasututej chi in cha. %mor no' ch-*in-a/sut-ute-j chi in /cha. %eng %spa Ch chana chuwech. = chana chuwech. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch. %eng %spa Ch kusututej ka'aj. = kinasututej a kawaj. %mor k-*in-#a/sut-ute-j *a k-0-aw/aj. %eng %spa Ch kasututej chi in cha'. = kinasututej chi in cha. %mor k-*in-a/sut-ute-j chi in /cha. %eng %spa Ch no' wal. = no' wal. %mor no' wal. %eng %spa Ch di chi chana k'ut. = di chi chana k'ut. %mor di chi ch-0-a/b'an-a k'u-t. %eng %spa Ch cha'ana jun ana'. = cha'ana jun ana'. %mor ch-0-a/b'an-a jun ana'. %eng %spa Ch chana chuwech' le. = chana chuwech' le. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch' le. %eng %spa Ch kinxututej chi in. = kinasututej chi in. %mor k-in-*a/sut-ute-j chi in. %eng %spa C chata chare la lu'. %mor chata chare la lu'. %eng Ch ah no akol elaq'aj ne le. = ah no xrelaq'aj ne le. %mor ah no *x-0-*r/elaq'a-j ne le. %eng %spa Ch le pumpux. = pumpus. %mor pumpus. %eng %spa Ch cha'ana chuwech. = cha'ana chuwech. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch. %eng %spa Ch kinsututej kawaj? = kinasututej a kawaj. %mor k-in-*a/sut-ute-j *a k-0-aw/aj. %eng %spa Ch no' cha'ana chuwech. = no' cha'ana chuwech. %mor no' ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch. %eng %spa Ch no', no' ka'an ta chi jun cha'. = no', no' ka'an ta chi jun cha'. %mor no', no' k-0-a/b'an ta chi jun /cha'. %eng %spa P ah weno jas uwach kin'anoh. %mor ah weno jas uwach kin'anoh. %eng Ch ja. = ja. %mor ja. %eng %spa Ch cha'ana k'ut e leh. = cha'ana k'ut e leh. %mor ch-0-a/b'an-a k'u-t e leh. %eng %spa Ch cha'ana chi k'ut. = cha'ana chi k'ut. %mor ch-0-a/b'an-a chi k'u-t. %eng %spa Ch no ya, a keb'. = no ya, a keb'. %mor no ya, a keb'. %eng %spa Ch cha'ana chuwech, cha'ana chuwech. = cha'ana chuwech, cha'ana chuwech. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch, ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch. %eng %spa *R24-21 Ch chak'olo, la la wari. = chak'olo, la la wari. %mor ch-0-a/k'ol-o, la la wa ri. %eng %spa Ch kinsututej in cha'. = kinasututej in cha. %mor k-in-*a/sut-ute-j in /cha'. %eng %spa Ch quna chi k'ut cha'. = quna chi k'ut cha'. %mor /qana chi k'u-t /cha'. %eng %spa Ch weno, weno a pelipe. = weno, weno a pelipe. %mor weno, weno a pelipe. %eng %spa Ch ................. = ................. %mor ................. %eng %spa Ch junam kuj'ek, junam kuj'ek dah. = junam kuj'ek, junam kuj'ek dah. %mor junam k-uj/b'e-ik, junam k-uj/b'e-ik dah. %eng %spa Ch junam kuj'ek. = junam kuj'ek. %mor junam k-uj/b'e-ik. %eng %spa Ch ............. = ............. %mor ............. %eng %spa Ch chana chuwech. = chana chuwech. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch. %eng %spa Ch ay da ay b'urra. = ay da ay b'urra. %mor ay da ay b'urra. %eng %spa Ch .............. = .............. %mor .............. %eng %spa Ch chana chuwech kinxututej. = kinasututej. %mor ch-0-a/b'an-a chi-w-e-ch k-in-*a/sut-ute-j. %eng %spa P nasutij b'a in b'ay. %mor *k-in-a/sut-ij b'a in b'ay. %eng Ch no' kinsututej, no. = no kinasututej. %mor no k-in-*a/sut-ute-j. %eng %spa Ch ............... = ............... %mor ............... %eng %spa Ch tora nanan tara. = tora nanan tara. %mor tora nanan tara. %eng %spa Ch ............... = ............... %mor ............... %eng %spa Ch aj q'eq. = laj q'eq. %mor laj q'eq. %eng %spa Ch ......... = ......... %mor ......... %eng %spa Ch qana chi k'ut a pedia. = qana chi k'ut a pedro. %mor /qana chi k'u-t a pedro. %eng %spa Ch chap qa q'ab'. = kaqachap qaq'ab'. %mor *k-0-*qa/chap qa-q'ab'. %eng %spa C ay kape jun xib'inel. %mor ay kape jun xib'inel. %eng Ch ay kape jun xib'inel. = ay kape jun xib'inel. %mor ay k-0/pet jun /xib'i-n-el. %eng %spa Ch kape jun xib'inel. = kape jun xib'inel. %mor k-0/pet jun /xib'i-n-el. %eng %spa Ch ay nu pi, ay nu kis. = ay nu pi, ay nu kis. %mor ay nu pi, ay nu-kis. %eng %spa Ch ................... = ................... %mor ................... %eng %spa *xk'is le cinta R-24.